جواز تفسیر از طبری تا ابن‌کثیر؛ سیر تطور ادله جواز اجتهاد درتفسیر

یکی از مبانی مهم تفسیر نزد مفسران، مسئله جواز تفسیر است؛ اینکه آیا به طور کلی تفسیر کردن قرآن با چیزی فراتر از روایات منقول از معصومان یا دست‌کم اجتهاد عقلی در تفسیر قرآن برای غیرمعصومان جایز است یا خیر؛ از دیرباز تا کنون ادله بسیاری برای جواز اجتهاد در تفسیر از سوی اندیشمندان و مفسران مسلمان ارائه شده است. این مقاله سیر تطور ادله اقامه‌شده برای اثبات جواز تفسیر را بررسی کرده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نخستین رویارویی مفسران با جریان تفسیرگریزی در قرن سوم و توسط طبری انجام شد. اما این ابن‌کثیر بود که با طرح بحث وجوب تفسیر قرآن تیر خلاص را به پیکر نیمه‌جان جریان تفسیرگریزی نواخت.