بازتاب های اصل «قطعیت ناپذیری علوم تجربی» در تفسیر علمی قرآن

دانشمندان و اندیشوران مسلمان با تخصص های مختلف در رشته‏های گوناگون علمی، تمام استعداد و تخصص خود را صرف تبیین و تفسیر قرآن کریم نموده اند. تفسیر آیات قرآن کریم به مدد کشفیات علمی اعم از «فرضیه و تئوری»و«قانون» در میان متقدمین و متاخرین طرفداران و دلبستگانی داشته، اما بلوغ گرایش به این شیوه در تفسیر و اوج آن، در قرن اخیر است. تفسیر علمی روش مند و معتبر دستاورد های مثبتی همچون : اثبات اعجاز قرآن ، تحکیم ایمان مسلمانان ، گرایش غیر مسلمانان به دین ، جلو گیری از پندار تعارض علم و دین در اسلام و تعمیق فهم قرآن و ... در پی دارد. پرسش اساسی مقاله حاضر که با روش مساله محور توصیفی – تجربی ، تحلیل – سیستمی و بنیادی نگارش یافته ، آن است که با عنایت به دو اصل « ضرورت کار بست علم و علمی در تفسیر و عدم جواز عمل به مقتضای ظن در درک مفاهیم قرآن» و « قطعیت ناپذیری ذاتی علوم تجربی » ، بازتاب ها ، انعکاس و تاثیر « عدم قطعیت علوم تجربی » در « تفسیر علمی قرآن » چگونه است ؟ دستاورد های این مقاله نیز آن است که :الف) علوم تجربی غالباً از استقراء ناقص تحصیل می شود ، لذا اطمینان آورند نه یقین آور ، از این رو تفسیر علمی باید به شکل « استناد احتمالی » باشد .ب) در صورت توام بودن استقرا ناقص در علوم تجربی با دلیل عقلی یا بداهت حسی ، که امری مستصعب است ، « یقین منطقی » تولید می شود و تفسیر علمی با این قسم علوم تجربی جایز است .ج) تفسیر علمی قرآن با فرضیات و تئوری های تجربی ، مجاز نیست .