بررسی تطبیقی حقوق سیاسی انسان در قرآن کریم و اعلامیه حقوق بشر

اعلامیه حقوق بشر به عنوان مهمترین سند بالادستی در حقوق انسان‌ها شمرده می‌شود اما تحلیل آن نشان می‌دهد در گفتمان اندیشه‌های غربی به ویژه لیبرالیسم نگاشته شده؛ از این رو بررسی تطبیقی آن با مکاتب دیگر به ویژه ادیان الهی که پیشتاز آزادسازی جسم و روح بشر از خودخواهی همنوعانش بوده‌اند، می‌تواند در تکمیل آن یاری رساند. قرآن کریم به عنوان مهمترین سندِ تعلیمات در دین مبین اسلام در آیات متعددی به موضوع حقوق انسان‌ها اشاره کرده که تطبیق آن با مفاد اعلامیه حقوق بشر موجب هم‌افزایی گفتمانی می‌شود. نگارنده پس از اشاره به دیدگاه مندرج در اعلامیه حقوق بشر پیرامون حقوق سیاسی و با بکارگیری روش پاسخ-محور در بررسی موضوعیِ نص قرآن کریم، مواد مرتبط با حقوق سیاسی انسان‌ها را در هفت محور یعنی حق برخورداری از امنیت عمومی، حق برخورداری مساوی از حمایت قانون، حق ابراز عقیده و اعتراض، حق فعالیت گروهی در عرصه سیاسی، حق تعیین سرنوشت و مساوات سیاسی، حق مشارکت در تصمیم‌سازی و سرانجام حق پناهندگی تفکیک نموده و در مرحله بعد، نسبت مفاد آن را با آیاتی از قرآن کریم که به دلیل ارتباط موضوعی با پژوهش حاضر احصا شده است، مورد تطبیق قرار می‌دهد. نگارنده نتیجه می‌گیرد دیدگاه قرآن کریم نسبت به حقوق سیاسی در اعلامیه حقوق بشر در زمینه برخی مواد، مشترک و در برخی دیگر کاملتر است.