مقایسه ی مفهوم حق در قرآن با مفهوم اصطلاحی آن در فقه و حقوق اسلامی

قرآن کریم اصلی ترین منبع استنباط احکام در فقه اسلامی به شمار می آید و بر اساس دیدگاه علمای اصولی ظواهر قرآن در تمام عصرها و برای تمام انسانها دارای حجیت است؛ از این رو تطبیق اصطلاحات بکار رفته در علم فقه و حقوق اسلامی، با مفهوم قرآنی آن حائز اهمیت است. بر این اساس نویسنده در پژوهش حاضر به شیوه ی توصیفی- تحلیلی و با مراجعه به کتب تفسیر واژگان قرآنی و کتب فقهی و حقوقی، به مفهوم شناسی واژه ی «حق» در قرآن کریم و مقایسه ی آن با مفهوم اصطلاحی واژه ی مذکور در فقه و حقوق پرداخته، و بر آن شده است که واژه ی «حق» از منظر لغوی به معنای یک شیء ثابت و غیر قابل انکار است، و در قرآن کریم دارای چهار وجه: ایجاد کننده و پدید آورنده، موجود و پدیده، اعتقاد داشتن به چیزی که مطابق با واقع و حقیقت آن است، و هر کار و سخنی که بر حسب واقع آن طور که واجب است، و به اندازه ای که واجب است و در زمانی که واجب است انجام می شود. و در اصطلاح فقهی نیز، حق در دو عنوان عام و خاص استعمال می شود، حق در عنوان عام خود، به معنای ثبوت، یعنی در همان معنای لغوی آن به کار رفته، اما معنای خاص حق عبارت است از اعتباری خاص که نزد عقلا سلطنت بر اسقاط و نقل را در پی دارد، و در کتب حقوقی نیز حق عبارت از: توانایی انسان بر چیزی یا بر انسان دیگر دانسته شده است، که شامل «حق عینی» و «حق دینی» می‌شود.