اﺳﺘﻔﺎده از آرد ﺳﻮﯾﺎ و ارزن ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ و ﺟﻮاﻧﻪ زده ﺑﺮ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی فیزﯾﮑﻮﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ دوﻧﺎت ﻓﺎﻗﺪ ﮔﻠﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ آرد ﺑﺮﻧﺞ

امروزه با توجه به مصرف بالای میان‌وعده‌های غذایی، بهبود ویژگی‌های کیفی و تغذیه‌ای این دسته از فراورده‌ها اهمیت بسزایی دارد. از سوی دیگر باید به تولید این میان‌وعده‌ها برای بیمارانی توجه کرد که از تحمل گلوتن ناتوانند. هدف از اجرای این تحقیق، بررسی امکان جایگزینی آرد برنج موجود در فرمولاسیون دونات بدون گلوتن با آرد سویا و ارزن معمولی و جوانه‌زده در سطح 20 درصد و ارزیابی ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی، بافتی، تصویری، حسی و ماندگاری محصول تولیدی در یک طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل است (05/0≥p). براساس نتایج بررسی‌ها، مشخص گردید با جایگزینی آرد برنج با آرد سویا و ارزن معمولی و جوانه‌زده در فرمولاسیون دونات بدون گلوتن میزان رطوبت، پروتئین، و چربی محصول نهایی افزایش یافته که در این بین تاثیر آرد سویا از تاثیر آرد ارزن بیشتر بوده‌است. در خصوص حجم مخصوص و تخلخل دونات بدون گلوتن، یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد با جایگزینی آرد برنج با آرد سویا و ارزن معمولی و جوانه‌زده، حجم مخصوص و تخلخل محصول افزایش می‌یابد که تاثیر آرد سویای جوانه‌زده بیشتر از تاثیر سایر افزودنی‌ها بوده‌است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در بین نمونه‌های تولیدی، نمونه آرد ارزن جوانه‌زده کمترین میزان سفتی بافت را در بازه‌های زمانی 2 ساعت، 4 و 7 روز پس از تولید داشته است. با این جایگزینی، میزان مولفه *l و *a پوسته نمونه‌های تولیدی به‌ترتیب کاهش و افزایش داشته است. همچنین با این جایگزینی دیده شد میزان ترکیبات فنولیک کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی محصول افزایش می‌یابد که تاثیر آرد ارزن جوانه‌زده بیشتر بوده‌است تا دیگر افزودنی‌ها. سرانجام، نمونه دونات بدون گلوتن با 80 درصد آرد برنج و 20 درصد آرد ارزن جوانه‌زده که دارای خواص کمی، کیفی، ماندگاری و حسی مطلوبی بود، به‌عنوان بهترین نمونه معرفی گردید.

Using of Germinated and Non-Germinated Soybean and Millet on Physicochemical Properties of Gluten-Free Doughnut Based on Rice Flour

Today, due to the high consumption of snacks, improving the nutritional properties and improving the quality of these products is very important. On the other hand, the production of these snacks should be considered for patients with gluten intolerance. So, the aim of this study was to investigate rice flour replacement by germinated and non-germinated soybean and millet flour in level of 20% in gluten free doughnut formulation and evaluation physicochemical, textural, visual, sensory properties and shelf life in a completely randomized design with factorial arrangement (P≥0.05). Based on the results, replacing rice flour by germinated and non-germinated soybean and millet in gluten-free doughnut formulation increased the amount of moisture, protein, and fat in the final product, which the effect of soy flour was higher than millet flour. The findings of this study showed that by replacing rice flour by germinated and non-germinated soybean and millet, the special volume and porosity of the product increases, which affects the germinated soy flour more than other additives. The results also showed that the germinated millet flour sample had the lowest firmness in 2 h, 4 and 7 days after production. On the other hand, the results showed the amount of crust L* value decreased and a* value increased. The results also showed by adding germinated and non-germinated soybean and millet, the amount of total phenolic compounds and antioxidant activity of final products were increased, and the effect of germinated millet flour more than other additives. Finally, the sample containing 20% rice flour and 80% germinated millet flour which had desirable quantitative, qualitative, shelf life and sensory properties, was introduced as the best sample.