رقابت روسیه و انگلیس در ایران، بازخوانی جنبش مشروطه در ایران

جنبش مشروطه خواهی در ایران یکی از تاثیرگذارترین جنبش ها درصحنۀ سیاسی تاریخ معاصر ایران است. این جنبش به حکومت های مطلقه در ایران که پادشاهان تنها تصمیم گیرندگان کشور بودند پایان داد. در این جنبش شاهد نقش آفرینی دو قدرت استعمارگر روسیه و انگلستان در ایران بودیم که روسیه طرفدار سلطنت-طلبان و انگلستان طرفدار مشروطه‌خواهان بود و هرکدام در این جنبش منافع خودشان را دنبال می کردند. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که دو کشور روسیه و انگلیس چه منافعی یا ضررهایی در مخالفت و موافقت با جنبش مشروطه خواهی داشتند؟ فرضیۀ پژوهش اشاره می کند که به وجود آمدن جنبش مشروطه-خواهی توسط دولت انگلستان بوده و هدف از این اقدام خارج نمودن قدرت مطلق از دست پادشاهان قاجار بوده است. در این پژوهش از روش تحلیلی-توصیفی با استفاده از منابع کتابخانه ای استفاده‌شده است. نتایج پژوهش نشان داد که انگلستان برای حفظ هندوستان به عنوان بزرگ‌ترین مستعمره خود ایران را به عنوان یک منطقه حائل که مانع از سیطره روسیه که یک قدرت استعمارگر که در همسایگی ایران می باشد قرار داده است. پس از گرایش شاهان قاجار به روسیه، انگلستان احساس خطر کرده که بانفوذ روسیه به ایران، هندوستان در معرض خطر تجاوز روسیه قرار گیرد. به همین دلیل، با استفاده از فرصت به‌دست‌آمده در اعتراضات مردم ایران برای تشکیل عدالت‌خانه، طرح مشروطه خواهی را به معترضین و متحصنین در سفارتخانه خود ابراز می دارد و بدین ترتیب مطالبات را به سمت مشروطه خواهی منحرف می کند. پس از روی کار آمدن محمدعلی شاه که مورد حمایت کامل روسیه بود، مجلس شورای ملی به توپ بسته شد و عده ای از سران مشروطه‌خواه اعدام یا زندانی شدند. انگلستان نیز با حمایت از مشروطه خواهان، موجبات پیروزی آنان بر محمدعلی شاه را فراهم آورد و بدین ترتیب پادشاه قاجار را تبدیل به شخصی فاقد قدرت نمود.

the competition between russia and england in iran, rereading the constitutional movement in iran

the constitutionalist movement in iran is one of the most influential movements in the political scene of contemporary iranian history. this movement put an end to absolute governments in iran, where the kings were the only decision-makers in the country. in this movement, we witnessed the role oftwo colonial powers, russia and england, in iran, where russia favored the monarchists and england favored the constitutionalists, and each pursued their own interests in this movement. the main question of the current research is,what benefits or losses did the two countries of russia and england have in opposing and agreeing with the constitutionalist movement? the hypothesis of the research indicates that the constitutionalism movement was created by the british government and the purpose of this action was to remove the absolute power from the hands of the qajar kings. in this research, analytical-descriptive method was used using library resources. the results of the research showed that in order to preserve india as its largest colony, england placed iran as abuffer zone that prevents the domination of russia, which is a colonial power that is in the neighborhood of iran. after the qajar kings turned towards russia, england felt the danger that due to russia's influence on iran, india would be at risk of russian aggression. for this reason, by using the opportunity obtained inthe protests of the iranian people to form the justice house, he expresses the plan of constitutionalism to the protestors and besiegers in his embassy, thus diverting the demands towards constitutionalism. after the inauguration of mohammad ali shah, who was fully supported by russia, the national councilwas closed and some of the constitutionalist leaders were executed or imprisoned. england, by supporting the constitutionalists, provided the means for their victory over muhammad ali shah, thus turning the qajar king into apowerless person.