ولیعهدی امام رضا علیهم السلام و نقش آن در تحول مفهوم و مصداق «اهل بیت» برای ایرانیان

مساله پژوهش حاضر تاثیر ولیعهدی و هجرت امام رضا علیه السلام بر مفهوم و مصداق اهل بیت علیهم السلام نزد ایرانیان است. سوال مطرح در این پژوهش آن است که «آیا می توان تفاوتی بین مفهوم و مصداق اهل بیت نزد ایرانیان در دوره اموی با عباسی و به ویژه از بعد ماجرای ولیعهدی قائل شد؟».ایرانیان از ابتدای آشنایی با اسلام علاقمند به خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله بودند و شواهد و قرائن بسیاری دال بر این ادعا وجود دارد اما به نظر می رسد تفکیکی بین فرزندان پیامبر صلی الله علیه و آله و دیگر بنی هاشم قائل نبودند. از این رو می توان تفاوت هایی بین مفهوم و مصداق اهل بیت علیهم السلام نزد ایرانیان در دو دوره ی امویان و عباسیان و به ویژه بعد از حضور امام رضاعلیه السلام در ایران قائل شد. با حضور امام رضاعلیه السلام در ایران و فراهم شدن زمینه برای برپایی جلسات مناظره و بحث و نظر و به ویژه از مسیر گفتمان امامت؛ زمینه معرفی اهل بیت علیهم السلام به ایرانیان مهیا گردید. عدم وجود پژوهشی مستقل در این زمینه؛ ضرورت و اهمیت طرح این پژوهش را بیش تر مشخص می کند. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی – تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و با استفاده از منابع دست اول اسلامی و شیعی و مآخذ متعدد است.

crown prince of imam rida (as) and its role in the evolution of the concept and example of ahl al-bayt among iranians

the issue of the present study is the effect of the crown prince and the emigration of imam rida (as) on the concept and example of ahl al-bayt among iranians. the question raised in this study is is it possible to differentiate between the concept and example of ahl al-bayt among iranians in the umayyad period with the abbasids, and especially in terms of the crown prince?. from the beginning of their acquaintance with islam, the iranians were interested in the family of the prophet, and there is a lot of evidence to support this claim, but it seems that they did not make a special distinction between the children of the prophet and the other bani hashim. therefore, differences can be made between the concept and example of ahl al-bayt among iranians in the two periods of umayyad and abbasids, and especially after the presence of imam reza in iran. with the presence of imam rida (as) in iran and providing the ground for holding debates and discussions, especially through the discourse of the imamate; the ground was prepared for introducing the ahl al-bayt to the iranians and distinguishing between the real ahl al-bayt. lack of independent research in this field; highlights the necessity and importance of this research design. the research method in this research is descriptive-analytical and the method of collecting information is library and first-hand islamic and shiite sources and numerous sources have been used.