تامّلی بر سیره نگاری کازرونی

«المنتقی فی سیره المصطفی صلی علی الله و آله» یا «مولود المصطفی صلی علی الله و آله» یکی از کتاب های مفصّل در سیره نبوی است که محمد بن مسعود کازرونی (د 758 ق) از سیره نگاران و محدّثان برجسته سده هشتم هجری، آن را به رشته تحریر درآورده است. او پس از رواج سیره های التقاطی و نامعتبر در سده هفت و هشت، کوشیده است با استفاده از منابع اصلی و قدیمی، یک دوره کامل و مهذَّب از تاریخ و زندگی پیامبر اسلام صلی علی الله و آله را بنگارد. کازرونی این اثر را در سال 752 ق در شیراز به پایان رسانده است. باوجود اهمیت سیره کازرونی در زمان تالیف و تا چند قرن بعد، اما در متون متاخّر کم تر بدان پرداخته شده است. شاید یکی از دلایل آن، عدم شناخت کافی نسبت به این اثر و نویسنده ی دانشمند آن باشد. این مقاله در صدد است ضمن معرفی کازرونی و خاندان علمی او، به معرفی آثار علمی و به طور خاص سیره جامعِ وی که به زبان عربی نگاشته و به زبان های دیگر ترجمه شده است بپردازد. ویژگی های کتاب «المنتقی» و هدف کازرونی از تالیف آن را بیان کند و برای نخستین بار با بررسی علمی از طریق نسخه های نزدیک به زمان مولف و به استناد متن کتاب و سایر کتاب های هم عصر، به ابهام های موجود درباره ی عنوان اصلی و عناوین دیگر کتاب و نیز سال تالیف آن پاسخ دهد.

a reflection on kazeruni's biography

al-muntaqi fi sira al-mustafi, peace and blessings be upon him or mawlad al-mustafisali, peace and blessings be upon him is one of the detailed books in the prophetic biography, which muhammad bin masoud kazruni (d. 758 ah) wrote. prominent biographers and narrators of the 8th century of hijri have made it a field of writing. after the popularization of eclectic and unreliable biographies in the seventh and eighth centuries, he has tried to see a complete and polite period of the history and life of the prophet of islam by using the original and old sources. kazeruni finished this work in 752 ad in shiraz. despite the importance of kazerooni's biography at the time of its authoring and until several centuries later, it has been less discussed in recent texts. perhaps one of the reasons is the lack of knowledge about this work and its scholarly author. this article aims to introduce kazerooni and his scientific family, and to introduce his scientific works, especially his comprehensive biography, which was written in arabic and translated into other languages. to state the characteristics of the book al-muntaghi and kazeruni's purpose of authoring it, and for the first time, through a scientific investigation through the versions close to the author's time and citing the text of the book and other contemporary books, to answer about the ambiguities of main title and other titles of the book as well as the year of its creation.