مجلس دوم شورای ملی و نقش انگلیس و روسیه در انحلال آن

ایران پس از سال ها تلاش در سال 1385 ه.ش موفق شد از پادشاه (مظفرالدین شاه) تاییدیه تشکیل مجلس شورای ملی را بگیرد. عزل محمدعلی شاه و نیابت ناصرالملک حوادث مهم تا تشکیل مجلس دوم بود. در ایران آن چنان که لازم بود برای شکل گیری مجلس و دولتی که به طور منظم با هم در ارتباط باشند، بنیاد محکمی آماده نشده بود. حضور دولت های دیگر در ایران که مهم‌ترین آن‌ها روسیه و انگلیس بودند، خود مانعی بزرگ به شمار می‌آمد. هم چنین، وجود رجال سیاسی بزرگ که هرکدام سیاست خاص خود را دنبال می‌کردند، بر وخامت اوضاع می‌افزود. با شکل گیری مجلس، نظراتی برای بهبود اوضاع در ایران مطرح شد که در نتیجه برای استخدام مستشار آمریکایی که کشوری مهم و بی طرف بود، رای صادر شد. به همین جهت مستر شوستر با هیئتی وارد ایران شد و به عنوان خزانه دار کل مشغول به کار شد. امّا او ابتدا با کاهش قدرت اشراف و بزرگان، کوتاه شدن دست بیگانگان در ایران و... سبب شد تا بر علیه ش هجمه‌هایی بزرگ صورت بگیرد. به رغم خروج شوستر از ایران فشار سیاسی تا حدی بالا بود که مجلس دوم منحل شد و در نتیجه دولت و نائب السلطنه قدرت اصلی را در دست گرفتند. مجموعه ای کتب و مقالات موجود درباره اولتیماتوم به وضعیت ایران و نقش روسیه اشاره دارند که در این مقاله به عنوان منابع یاد شده است. ما برآنیم به نقش انگلیس اشاره کنیم و از حمایت‌های انگلیس نسبت به روسیه سخن خواهیم گفت. در این مقاله از روش تحلیلی – توصیفی و کمک از منابع کتابخانه استفاده شده است.