تدوین و اعتباریابی برنامه آموزشی مبتنی بر الگوی رشد پس از ضربه و اثربخشی آن بر تاب‌آوری و آسایش روان‌شناختی بیماران مبتلا به سرطان خون

رشد پس از ضربه بر این واقعیت تاکید دارد که افراد بعد از مواجهه با رویدادهای تنش‌زا، در ابعاد روان‌شناختی، بین‌فردی و محیطی تغییرات مثبتی را تجربه می‌کنند. پژوهش حاضر با هدف تدوین و اعتباریابی برنامۀ آموزشی مبتنی بر الگوی رشد پس از ضربه و اثربخشی آن بر تاب‌آوری و آسایش روان‌شناختی بیماران مبتلا به سرطان خون انجام شد. روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون­ پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری شامل بیماران مراجعه‌کننده به بیمارستانِ فیروزگر تهران در سال 1400 بود که با استفاده از نمونه‌گیری داوطلبانه و در دسترس تعداد 30 بیمار انتخاب، و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزارها شامل پرسش‌نامه تاب‌آوری کانر و دیویدسون و آسایش روان‌شناختی ریف بود. برنامۀ درمانی در طی 12 جلسه برگزار شد و پس از گذشت دو ماه مجدد از گروه آزمایش پیگیری به‌عمل آمد. نتایج نشان داد که میزان شاخص نسبت روایی محتوایی (cvr) 0.86 و میزان شاخص روایی محتوایی (cvi) 0.91 به‌دست آمده است و با مقایسه این میزان با مقدار مورد قبول در هر دو شاخص، میزان روایی محتوایی برنامه قابل قبول است. همچنین، تحلیل کوواریانس نشان داد مقدار f به‌دست آمده برای متغیر تاب‌آوری و آسایش روان‌شناختی معنی‌دار است و برنامۀ آموزشی مبتنی بر الگوی رشد پس از ضربه بر تاب‌آوری و آسایش روان‌شناختی موثر است (0.01>p). نتایج تحلیل اندازه‌گیری مکرر جهت بررسی میزان ماندگاری تاثیر برنامه آموزشی بر تاب‌آوری و آسایش روان‌شناختی معنی‌دار است (0.01>p). برنامۀ آموزشی مبتنی بر الگوی رشد پس از ضربه به‌عنوان برنامه‌ای موثر و ویژه می‌تواند برای ارتقای تاب‌آوری و آسایش روان‌شناختی بیماران مبتلا به سرطان خون استفاده شود.

design and validation of an educational program based on the post-traumatic growth model (ptg) and its effectiveness on the resilience and psychological well-being of patients with leukemia

post-traumatic growth emphasizes the fact that people experience positive changes in psychological, interpersonal and environmental dimensions after facing stressful events. the present study was conducted with the aim of developing and validating an educational program based on the post-traumatic growth model (ptg) and its effectiveness on the resilience and psychological well-being of patients with leukemia. the research method was semi-experimental with a pre-test-post-test design with a control group. the statistical population included patients referred to tehran’s firouzgar hospital in 1400, 30 patients were selected using voluntary and available sampling, and randomly replaced in two experimental and control groups. the tools included connor and davidson resilience questionnaire (ris-cd) and ryff psychological well-being (rspwb). the treatment program was held during 12 sessions, and after two months, the experimental group was followed up again. the results of covariance analysis showed that the f value obtained for resilience variable and dimensions of psychological well-being including independence dimension, mastery of the environment, personal growth, positive communication, purpose in life and self-acceptance. it is meaningful and the educational program based on the pattern of post-traumatic growth is effective on resilience and dimensions of psychological well-being (p<0.05). the results of the repeated measurement analysis are significant (p<0.01) in order to check the lasting effect of the educational program on resilience and dimensions of psychological well-being. the educational program based on the post-traumatic growth pattern as an effective and special program can be used to improve resilience and psychological well-being of patients with leukemia.