اثربخشی خانواده‌درمانی مذهبی با رویکرد اسلامی بر کارآمدی خانواده، رضایت زناشویی و شاخص‌های غنی‌سازی ارتباط والدین دارای فرزند نوجوان

مذهب به‌عنوان یک سازه‌ روان‌شناختی مهم و تاثیرگذار در فرایند خانواده‌درمانی محسوب می‌شود و هنوز مداخلات خانواده‌درمانی مبتنی بر مذهب از الگوی منسجمی برخوردار نیست، ازاین‌رو پژوهش حاضر با هدف تدوین و اثربخشی خانواده‌درمانی مذهبی بر کارآمدی خانواده‌، رضایت زناشویی و شاخص‌های غنی‌سازی ارتباط والدین دارای فرزند نوجوان انجام شد. روش پژوهش ترکیبی از نوع راهبرد متوالی است. در بخش کیفی خانواده‌درمانی مذهبی با استفاده از روش تحلیل مضامین تدوین و اعتباریابی شد و در بخش کمّی با استفاده از روش نیمه‌تجربی با طرح خط پایه همراه گروه کنترل اثربخشی خانواده‌درمانی مذهبی بر متغیرهای وابسته پژوهش انجام شد. جامعه‌ آماری پژوهش خانواده‌های دارای فرزند نوجوان بودند که با روش نمونه‌گیری در دسترس تعداد 24 والد که معیارهای پژوهش را داشتند با اعلام موافقت خویش به‌صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل کارآمدی خانواده،‌ رضایت زناشویی و شاخص‌های غنی‌سازی ارتباط بود. داده‌های پژوهش با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر در چهار مرحله ارزیابی شد و نتایج حاکی از تاثیر معنادار (0/05>p) خانواده‌درمانی مذهبی بر متغیرهای کارآمدی خانواده با ضریب تاثیر 20%،‌ رضایت زناشویی 83% و شاخص‌های غنی‌سازی ارتباط 73% در گروه آزمایش بود. نتایج نشان داد این برنامه با استفاده از مهارت‌های مذهبی مانند اصلاح ادراک از خداوند و معنابخشی الهی به روابط توانسته است بر مداخلات مهرورزی، گفت‌وگوی خوب و رعایت حقوق همدیگر نقش ایفا کند. نتایج این پژوهش می‌تواند برای خانواده‌درمانگران برا استفاده از این الگو مفید باشد.

the effectiveness religious family therapy with islamic faith on family efficiency, marital satisfaction and relationship enrichment indicators of parents with teenage children

religion is considered in the process of family therapy as an important and influential psychological construct, and yet do not have models of family therapy integrate based on religious interventions, therefore the aim’s of present study is developed religious family therapy and was effectiveness that on family efficiency, marital satisfaction, communication enrichment indicators in parents with teenager. the research method was mix method of sequential strategy. in qualitative section was developed model of religious family therapy using of analysis thematic, and in quantitative section was effectiveness religious family therapy on dependent variables using method semi-experimentally with a baseline and control group. the statistical population was the families with teenager and sampling method was available. twenty four families randomly were placed in two control experimental groups. the research tools included family efficiency, marital satisfaction, and relationship enrichment indicators, and the research data was evaluated using the repeated measure analysis of variance in four stages. the founding indicated this protocol have significant effect (p<0.05) on family efficiency (β=20%), marital satisfaction 83%= β)) and enrichment indicators (β= 73%). the results showed religious skills such as perception of god and giving divine meaning to relationships, has been effectiveness on kindness, good conversation and respect for each other’s rights. the results of this research can be useful for family therapists.