بررسی تاثیر آزمون سراسری دانشگاه‌ها بر دانش‌آموزان و خانواده‌های ایرانی

امروزه، داشتن تحصیلات دانشگاهی در جامعۀ ایرانی به‌صورت یک ارزش و یکی از عوامل مهم تحرک اجتماعی درآمده است و به همین دلیل ورود به دانشگاه اتفاق مهمی محسوب می‌شود. ورود به مرحله‌ تحصیلات عالی، به‌خصوص به دانشگاه‌های دولتی، همواره عرصۀ رقابت بوده و در سال‌های اخیر، گرایش دانش‌آموزان و والدین آن‌ها و فرایند مدرک‌گرایی سبب تمرکز بر کنکور و آماده‌سازی دانش‌آموزان برای گذر از آن شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آزمون سراسری دانشگاه‌ها (کنکور) بر دانش‌آموزان و خانواده‌های ایرانی بود. روش پژوهش حاضر کیفی کمّی (آمیخته) بود. جامعۀ آماری شامل دانش‌آموزان تمامی مدارس متوسطۀ شهر تهران در سال تحصیلی 941393 و والدین آنان بود. در فاز کیفی مطالعه با 60 دانش‌آموز و 60 والد مصاحبه بازپاسخ انجام شد و در فاز کمّی پژوهش با روش نمونه‌گیری خوشه‌ایِ چندمرحله‌ای، 1096 دانش‌آموز و 1096 والد به‌عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسش‌نامۀ تاثیر کنکور بر دانش‌آموزان و پرسش‌نامۀ تاثیر کنکور بر خانواده بود. نتایج نشان داد که کنکور بر شیوۀ مطالعه و یادگیری، محتوای مطالعه، انگیزه و اهداف مطالعه و یادگیری، نگرش دانش‌آموز به کنکور، سلامت جسمانی و روانی و تفریحات و تعاملات آنان تاثیرگذار بود. انگیزه‌ و اهداف مطالعه و یادگیری دختران بیشتر تحت تاثیر کنکور قرار داشت؛ اما در سایر مولفه‌ها تفاوتی بین دختران و پسران وجود نداشت. همچنین، نتایج نشان داد که از نظر والدین، آزمون سراسری بر هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی خانواده، تعاملات و تفریحات خانواده، تعیین ملاک‌های موفقیت و سبک زندگی/ ترجیحات زندگی فرزندان به طور معناداری تاثیر می‌گذاشت.

The impact of universities entrance exam on Iranian students and families

Today, college education become as a value and an important factor for social mobility and that is why the entrance touniversity is an important event in one’s life. Entering the stage of higher education, especially public universities, has always been competitive and in recent years, the tendency of students and their parents and the process of credentialism resulted in a focus on Universities Entrance Exam (UEE) ‎and preparing students for passing it. This study examines the impact of UEE on the Iranian students and families. The research method was qualitativequantitative (mixed). The study population consisted all the students of the secondary schools in Tehran in the academic year 201415 as well as their parents. In the qualitative phase of the study, 60 students and 60 parents were interviewed with openended questions and in the quantitative phase, 1096 students and 1096 parents were selected as sample groups by using cluster sampling method. The study tools were ‘the impact of exam on student’s questionnaire’ and ‘the beliefs of parents about the effects of entrance exam questionnaire’. Results showed that UEE had impact on the methods of study and learning, study content, motives and aims of study and learning, attitude of students to UEE, their physical and mental health, and their entertainments and interactions. The motives and aims of study and learning in girls are more affected by UEE, but in other components, there is no significant difference between girls and boys. The results also showed that from the perspective of parents, UEE is significantly effective on family scoping and planning, family interactions and entertainments, determining the criteria for success, and the lifestyle/ life preferences of students.