بنیان‌های شناخت درمانی با تاکید بر نقش فلسفه رواقی و نقد آن بر اساس اندیشه اسلامی

پژوهش حاضر با هدف بررسی مبانی فکری شناخت‎‌درمانی با تاکید بر نقش فلسفۀ رواقی و نقد آن بر‎‌اساس اندیشۀ اسلامی انجام شده است تا استفادۀ کارآمدتری از شناخت‎‌درمانی صورت گرفته و پیش‎‌زمینه‎‌ای برای طراحی درمان‎‌ها با مبانی اسلامی شود. بدین منظور، با روش مروری استدلالی انتقادی، اطلاعات گردآوری، بحث و نتیجه‎‌گیری شد. یافته‎‌های پژوهش نشان می‎‌دهد که مهم‎‌ترین مبانی اثرگذار فلسفۀ رواقی در شناخت‎‌درمانی، ارادۀ آزاد و فردگرایی در انسان‎‌شناسی و نسبی‎‌گرایی اخلاقی در ارزش‎‌شناسی است. در‎‌مقابل، براساس اندیشۀ اسلامی در مبانی انسان‎‌شناختی اسلام، هرچند انسان در انتخاب‎‌های خود آزاد است، ولی دامنۀ انتخاب‎‌های او در چارچوب قوانین الهی ترسیم شده است. در مبانی ارزش‎‌شناختی، ارزش‎‌های اخلاقی در واقعیت‎‌های عینی ریشه دارند. شناخت‎‌درمانی مبتنی‎‌بر چنین مبانی فکری، نشان از درمانی داردکه تا حدودی با چارچوب فکری اسلامی که یک پارادایم الهی است، ناسازگار است و انسان را به‎‌‎‌سوی حقیقت وجود خود فرا نمی‎‌خواند.

Foundations of cognitive therapy with emphasis on Stoic philosophy and its critique based on Islamic thought

The present study was conducted to extract the intellectual foundations of cognitive therapy by emphasizing the role of Stoic philosophy and its critique based on Islamic thought, in order to make effective use of cognitive therapy and to be an introduction for designing therapies with Islamic principles. Argumentativecritical review method, information was collected and discussed and concluded. Findings show that the most important influential foundations of Stoic philosophy in cognitive therapy are free will and individualism in anthropology and moral relativism in axiology. On the contrary, according to Islamic thought in the anthropological foundations of Islam, although man is free in his choices, but the scope of his choices is drawn within the framework of divine laws. In axiological foundations, moral values ​​are rooted in objective facts. Cognitive therapy based on such intellectual principles indicates a therapy that is somewhat incompatible with the Islamic intellectual framework, which is a divine paradigm, and does not call man to the truth of his existence.