شناسایی طرح های شغلی نوجوانان در آستانه فراغت از مدرسه

کشف منابع شغلی و روند تصمیم گیری و عوامل موثر بر انتخاب های شغلی نوجوانان در شناسایی طرح های شغلی آنها دخیلاست و می تواند به اجرای مداخلات مبتنی بر طرح ریزی شغلی مناسب کمک نماید. این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش پدیدارشناسی صورت گرفته است. مشارکت‌کنندگان در این پژوهش شامل 19 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطۀ شهر کامیاران بود که در سال تحصیلی 1399-1400 انتخاب شدند. همچنین مشارکت این افراد در پژوهش بر اساس رضایت شخصی با توجه به‌قاعده اشباع نظری بود. داده‌ها با استفاده از مصاحبۀ نیمه ساختار یافته گردآوری و در قالب سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه‌وتحلیل شد. تحلیل نتایج منجر به شناسایی 3 مقوله کلی عوامل موثر بر انتخاب (با زیر مقوله‌های آرامش شغل، مسئولیت کم در شغل، امنیت شغلی، نقش بارز در مسیر شغلی، درآمد بالا، عدم علاقه به تحصیل، رسیدن به شغل در سن پایین، بیکار نماندن، حس قدرت و ابهت، احساس قوی بودن، خود کارآمدی اجتماعی، جایگاه اجتماعی بالا، نفوذ اجتماعی، هیجان شغلی، اثربخش بودن شغل، توجه به شرایط جامعه، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، هیجان شغلی)؛ منابع و امکانات (با زیر مقوله‌های قدرت تعامل با دیگران، انگیزه خلاقیت و ابتکار، جسارت و ریسک‌پذیری، ثبات، صداقت، کنجکاو بودن، خودباوری، پشتکار، استعداد،‌ رغبت) و روند تصمیم‌گیری (با زیر مقوله‌های الگوبرداری از خانواده، حمایت مالی خانواده، عملی کردن ایده‌ها، نداشتن هدف و برنامه، اجباری بودن انتخاب، رقابت با همسالان، برنامه‌ریزی، الگوبرداری از اطرافیان، کنکاش و تحقیق کردن) شد. نتایج این پژوهش عوامل موثر، روند تصژمیم گیری و منابع شغلی در شناسایی طرح های شغلی نوجوانان را تبیین کرده و تصویر شفاف تری از طرح های شغلی دانش آموزان برای آینده ارایه می دهد.

identify career plans of adolescents close to graduation from school

discovering job resources and decision-making process and factors affecting adolescents’ career choices is involved in identifying their career plans and can help implement interventions based on appropriate career planning.this research has been done with a qualitative approach and with a phenomenological method. participants in this study included 19 high school students in kamyaran who were selected in the academic year 2020-2021. also, the participation of these people in the research was based on personal satisfaction. data were collected using in-depth interviews and analyzed in three stages of open, axial and selective coding. the analysis of the results led to the identification of 3 general categories of factors affecting selection (with the subcategories of job satisfaction, low job responsibility, job security, prominent role in the career path, high income, lack of interest in education, reaching a job at a young age, not being unemployed, sense of power and grandeur, sense of strength, social self-efficacy, high social status, social influence, job excitement, job effectiveness, attention to community conditions, social responsibility, career excitement); resources and faciliti (with the sub-categories of power to interact with others, motivation for creativity and initiative, courage and risk-taking, stability, honesty, curiosity, self-confidence, perseverance, talent, desire) and decision-making process (with the sub-categories of family role modeling, financial support the family, the realization of ideas, the lack of purpose and plan, the necessity of choice, competition with peers, planning, imitating others, exploring). the results of this study explain the effective factors, decision-making process and job resources in identifying adolescent career-plans.