لیوانی پر از موسیقی (جُستاری در شاعرانه‌های داستان‌ بیژن نجدی)

پژوهشگران عرصه‌های گوناگون ادبی و ازجمله حوزه ادبیّات فارسی معاصر، همواره برای دریافت پاسخی قانع‌کننده یا طرح پرسش و ایده‌ای و حتّی اقناع و لذّت دریافت، با تحقیق و تامّل دقیق و علمی، به لایه‌های مرموز و پیچیدۀ درونی آثار، اندیشه‌ها و دیدگاه‌های خالق اثر نفوذ‌ می‌کنند و در این ‌کاوش به جست‌و‌جوی دریچه‌هایی نو برای ورود به دنیای با‌عظمت و رمزآلود متون ادبی‌اند. ادبیّات داستانی معاصر و به‌دنبال آن، داستان کوتاه با همة فرازو‌‌فرودها، تنوّع، پیچیدگی و جنبه‌های غامض، سهم بیش‌تری را از این پژوهش‌ها به‌خود اختصاص داده است. هدف از این مقاله که به شیوه اسنادی ‌ ‌توصیفی و تا‌اندازه‌ای تحلیل محتوا انجام پذیرفته است، واکاوی داستان‌های کوتاه بیژن نجدی و پژوهش در اختصاصات نگارش ادبی این نویسنده صاحب سبک است. آثار نجدی با گزینش زبانی نرم، سایشی و تاثیرگذار و نزدیک به شعر، ظرفیّت‌های درخورتوجّهی برای کندوکاو دارند. این مقاله سرانجام به این نتیجه می رسد که بیژن نجدی با برخورداری از ذوق و تخیّل سرشار، از یک‌سو، با بهره‌گیری از انواع صُوَر خیال، تصاویر نو، موسیقی کلامی مطابق خوانش تمهید و صناعات در نظریه صورتگرایان و از سوی دیگر، با برجسته‌سازی‌ها و آشنایی‌زدایی‌های پیوسته و دیگر ظرفیّت‌های زیبایی‌شناختی و  فاصله‌گرفتن بسیار زیاد از زبان معمول روزمره و خودکار، درپی شیوه‌‌ای تازه است که می‌توان آن را «زبانِ شاعرانه یا به ‌عبارتی زبانْ ‌شعر» نامید.

a glass filled with music (an investigation in the poetics of bijan najdi’s story)

the researchers of various literary fields, including the field of contemporary persian literature, with careful and scientific researchand reflection by penetrating into in the mysterious and complex innerlayers of the literary work, and thoughts and views of the creator, arealways looking for a convincing answer or posing questions and ideasand even persuasion. in this exploration, they look for new openings toenter the magnificent and mysterious world of literary texts.contemporary fiction literature and, accordingly, the short story withall its ups and downs, diversity, complexity and mysterious aspects,have taken a greater share of these researches. the purpose of thisresearch, which has been done via a documentary- descriptive analysisand, to some extent, content analysis, is to analyze the short stories ofbijan najdi and to investigate the specifics of the literary writing ofthis personal style writer. najdi's works, with the selection of soft,abrasive, and impressive language and close to poetry, have capacitiesworthy of attention for exploration. this article, finally, comes to theconclusion that bijan najdi, with a rich taste and imagination andusing all kinds of imaginary images, new images, verbal musicaccording to the reading of tahamid and sanaat in the theory offormalists, and on the other hand, with continuous highlighting anddefamiliarization and other aesthetic capacities and taking a greatdistance from the usual, everyday, and automatic language, pursues anew way that can be called poetic language or, in other words, the language-poetry.