بررسی مولفه های جهان شمولی در رمان فرانکشتاین در بغداد با استفاده از دیدگاه حسام الخطیب

در مطالعات ادبیات تطبیقی معاصر، ادبیات جهان به‌‌عنوان شاخه­­ ای شناخته ‌شده است که فرایند گردش متون ادبی را بررسی می‌کند. این اصطلاح که نخستین بار توسط گوته در اویل قرن نوزدهم مطرح شد، بر گردش آثار ادبی فراتر از زبان و فرهنگ مبدا تاکید می‌ورزد. بعد از او صاحب‌نظران و اندیشمندان بسیاری، مفهوم ادبیات جهان وی را به چالش کشیدند و آن را در حیطۀ قبول یا نفی و تردید قرار دادند. محققانی مانند امیلی آپتر، دیوید دمراش، پاسکال کازانووا، فرانکو مورتی و... هر یک از دیدگاه خاص خود، به دنبال ترسیم مرزهای مفهومی و مادی آن بوده‌اند. حسام الخطیب تطبیق‌گر فلسطینی‌الاصل به بیان مولفه‌های موثر در گردش ادبی و جهانی‌‌شدن یک اثر در سه سطح درون‌متنی، زبانی و ساختار بیرونی پرداخته است. این جستار در نظر دارد که با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با توجه به مولفه‌های جهان‌شمولی آثار، از دیدگاه الخطیب، به بررسی گردش ادبی رمان فرانکشتاین فی بغدادِ احمد سعداوی، در آن ‌سوی مرزهای ملی عراق بپردازد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که موفقیت جهانی فرانکشتاین فی بغداد احمد سعداوی تحت تاثیر موقعیت سیاسی- اجتماعی عراق، ساختار درونی و بیرونی رمان، مزایای نسبی زبان‌ها و... شکل‌گرفته است.

investigating the components of universality in frankenstein in baghdad using the viewpoint of hussam al-khatib

in the study of contemporary comparative literature, world literature is recognized as a branch that examines the process of how literary texts are circulated. the term, first coined by goethe in the early nineteenth century, emphasizes the circulation of literary works beyond the language and culture of origin. followed by him, many scholars and thinkers challenged his concept addressing world literature and placed it in the realm of acceptance or rejection and doubt. researchers such as emily upter, david demrash, pascal casanova, franco morti, etc. each of their own perspectives sought to draw its conceptual and material boundaries. hussam al-khatib, a complier born in palestinian, describes the components influencing the literary circulation and globalization of a work at three levels including in-text, linguistic, and external structure. this study intends to use the descriptive-analytical procedure and considering the universal components of the literary work from al-khatib’s point of view to examine the literary circulation in frankenstein in , a novel by ahmad saadawi, beyond the national borders of iraq. the findings of this study present that the global success of frankenstein in baghdad is influenced by the socio-political situation in iraq, the internal and external structure of the novel, the relative advantages of languages, etc.