بررسی لحن روایت در داراب نامۀ بیغمی؛ با رویکرد به نظریۀ ژرار ژنت (نمونۀ موردی: داستان فیروزشاه در میان پری زادان و جنیان)

ژرار ژنت در عرصۀ روایت شناسی نوآوری هایی داشته که تفکیک دو مقولۀ وجه و لحن از آن جمله بوده است. تاکید بر وجه و لحن یک اثر داستانی، جنبه های جدیدی از آن را هویدا میکند و شاخصه ای برای سنجش کیفیت آثار ادبی به‌شمار می رود. در گسترۀ ادب فارسی، آثار روایی منثور بسیاری خلق شده اند که دارابنامۀ بیغمی یکی از آنها است. نویسنده در اثر خود، با کاربست تکنیک های متنوع روایی، موفق به خلق اثری برجسته شده است. این ویژگی در داستان فیروزشاه در میان پریزادان و جنیان نمود ویژه تری دارد. بررسی داستان مذکور با استناد به منابع کتابخانه ای و روش توصیفی- تحلیلی و کاربست آراء ژنت نشان می دهد که بیغمی در عرصۀ روایت تنها به ظرفیت های دانای کل بسنده نکرده، با دخالت‌دادن شخصیت ها در فرآیند روایت گری، بر ابعاد عینی و ملموس اثر خود افزوده است. همچنین، برقراری دیالوگ های متعدد به جای توجه به مونولوگ، با استفاده از کانون روایت دوم شخص میسر شده است که آثار مطلوبی در فرآیند ارتباط گیری مخاطب با متن تولیدی داشته است. استفاده از شیوۀ ذهنی در سطحی محدود نشان از آن دارد که شخصیت های حاضر در داستان، بیش از آنکه درونگرا و منفعل باشند، برونگرا و پویا هستند. در مجموع، لحن روایت در داستان مذکور، ضمن اینکه انسان‌انگاری شخصیت های داستان را میسر کرده، بستری مناسب برای خوانش های گوناگون از روایت ها فراهم کرده است.

investigating the tone of the narration in beyghami'sdarabnameh with an approach to gerard genette's theory(case study: the story of firoozshah among fairies and jinns)

gerard genet has led to innovations in the field of narratology including the distinction between aspect and tone. emphasizing the aspect and tone of a fictional work reveals uncovers new perspectives over that work and is a criterion for measuring the quality of literary works. in the field of persian literature, many prose narrative work have been created, one of which is darabnameh of beyghami. in his work, the author has succeeded in creating a prominent work by using various narrative techniques. this feature has a more special manifestation in the story of firoozshah among fairies and jinns. examining the story with reference to library sources and descriptive-analytical procedure and application of genet's views shows that beyghami is not satisfied only with the capacities of the omniscient and has increased the effect of objective and tangible dimensions by involving characters in the narration process. also, establishing multiple dialogues instead of paying attention to the monologue has been made possible by using the second-person narrative center, which has had favorable effects on the process of the audience's communication with the produced text. the use of a mental approach to a limited extent indicates that the characters in the story are extroverted and dynamic rather than introverted and passive. in general, the tone of the narrative in the mentioned story, while enabling the anthropology of the characters of the story, has provided a suitable platform for various readings of the narratives.