پیامدهای شناختی تعمیم پذیری حکایت در کلیله ودمنه، مرزبان‌نامه، گلستان و بهارستان

حکایت، تمثیلی است برساخته برای معنادادن به یک تجربۀ جمعی با هدف تعمیم گستردۀ آن به‌عنوان درکی فراگیر از آن تجربه. پرسش پژوهش حاضر این است که کاربرد حکایت با توان تعمیم فراگیر و قابلیت های کاربردیش زمینۀ چه پیامدهای شناختی را در خود دارد؟ بررسی علل تعمیم پذیری در زبان و عناصر روایی در کلیله ‌و‌دمنه، مرزبان‌نامه، گلستان و بهارستان نشان می دهند؛ که زبان حکایت از: واژگان پرکاربرد، ساده و دارای معنای عام، گروه های اسمی کوچک و جملات کوتاه آفریده شده است. ساختار روایی حکایت، کوچک و پیرنگ ساده و کاملی دارد، تیپ های شخصیتی که با کاربرد اسم عام و صفت پردازش می شوند. حادثه پردازی با رخدادهایی اندک که در افعال جملات بسیار کوتاه گنجانده شده اند. صحنه، اغلب با قیدهای زمان و مکان کلی و مبهم پردازش شده است. راوی دانای کل درونمایۀ کلی و عام حکایت را در اوج روایت می‌گنجاند؛ بنابراین حکایت به سبب زبان و ساختارش چنان توان تعمیم پذیری پیداکرده که مصداق هایش می توانند به همۀ انسان ها در همۀ زمان ها و همۀ مکان ها تعمیم یابند. افزون براین ویژگی های زبانی و روایی تعمیم پذیر، قابلیت های کاربردی به حکایت بخشیده است. ازجمله؛ قابلیت به‌خاطرسپاری، قابلیت نقل شفاهی، قابلیت مفهوم سازی، قابلیت کاربرد تمثیلی عناصر روایی، قابلیت پذیرش گستردۀ معانی ضمنی، قابلیت معنادارکردن تجربه، قابلیت خیال پردازی خلاقانه، قابلیت اقناعی، قاعده سازی. توان تعیم پذیری و قابلیت هایی که حکایت دارد، زمینۀ کاربرد فراگیر آن را فراهم کرده است و کاربرد فراگیر برخی پیامدهای شناختی را در خود دارد. ازجمله؛ کل نگری، هویت همگون، ماندگاری باورها، تقلیل گرایی در شناخت، دید یک بُعدی به پدیده ها، مطلق انگاری و پیشداوری‌های ذهنی‌.

cognitive consequences of story generalization in kalileh and demaneh, marzbannameh, golestan and baharestan

a story is an allegory made to give meaning to a collective experience withthe aim of extending its generalization as a comprehensive understanding ofthat experience. the question of the current research is, what cognitiveconsequences does the application of the story with its comprehensivegeneralization ability and practical capabilities have? examining the causesof generalizability in language and narrative elements in kalileh anddamneh, marzbannameh, golestan and baharestan show; the language ismade up of: commonly used, simple and general meaning words, small noungroups and short sentences. the narrative structure of the story is small andsimple and complete, character types are processed by using common nounsand adjectives. events and few incidents that are included in the verbs ofvery short sentences. the scene is often processed with general and vagueadverbs of time and place. the omniscient narrator includes the generaltheme of the story at the peak of the narration; therefore, due to its languageand structure, the story has become so generalizable that its examples can begeneralized to all people in all times and all places. in addition, thegeneralizable narrative and linguistic features have given practicalcapabilities to the story. including; meaningful ability, oral transmissionability, conceptualization ability, ability to apply metaphorical elements ofnarrative, ability to accept broad implicit meanings, ability to give meaningto experience, ability to imagine creatively, ability to persuade, role playthe adaptability and capabilities that have provided the grounds for itswidespread use, and its widespread use has some cognitive consequences.including; holism, homogenous identity, persistence of beliefs,reductionism in cognition, one-dimensional view of phenomena, absolutismand mental prejudices.