گونه‌های «هم‌حضوری» و «تراگونگی» پیش‌متن داستان اسکندر شاهنامه فردوسی در پس‌متن شرفنامه حکیم نظامی؛ براساس نظریه ژرار ژنت

بینامتنیت رویکردی ادبی است که به منتقدان این امکان را می‌دهد تا به ‌شیوه‌ای علمی و نظام‌مند، پیوندهای میان آثار را بررسی کنند. ارتباط متون موضوعی است که با ساختارگرایی مورد توجّه پژوهشگران قرار گرفت. نخستین بار ژولیا کریستوا در روابط متون، «بینامتنیت» را به کار برد. پس از وی افرادی به بررسی مباحث بینامتنی از دیدگاه‌های متفاوت پرداختند. یکی از آنان ژرار ژنت است که روابط میان‌متنی را با تمام تغییرات آن، گسترده‌تر و نظام‌یافته‌تر بررسی کرد و آن را ترامتنیت نامید. ژنت یکی از مهم‌ترین نظریه‌پردازان این رویکرد است که در کاربردی‌کردن آن نقش اساسی دارد. ژنت، ارتباط یک متن با متون یکدیگر را مطرح کرده است. یکی از مفاهیم بینامتنی، تاثیرپذیری صریح و غیر صریح و ضمنی متون ادبی از منابع دیگراست. نوشتار پیش رو با شیوه‌ کتابخانه‌ای و تحلیلی با هدف برقراری ارتباط میان نظریه‌ بینامتنیت ژنت و گونه‌های تاثیر و تاثّر متون از یکدیگر، موضوع پژوهش خود را داستان اسکندر شرفنامه‌ به‌عنوان «پس‌متن» و داستان اسکندر شاهنامه به‌عنوان «پیش متن»‌ انتخاب کرده تا در مقایسه با یکدیگر براساس آرای ژنت، آن ها را بررسی و تحلیل کند و پاسخ پرسش هایی همچون آیا پیش متن داستان اسکندر شاهنامه در پس متن داستان اسکندر شرفنامه تاثیر داشته است؟ و چگونگی ارتباط پیش متنی و پس متنی براساس نظریه‌ ژرار ژنت را روشن سازد.

Types of “Co-Presence” and “Hypertextuality” Pre-text of Alexander’s Story Ferdowsi’s Shahnameh Beyound the Text of Hakim Nezami’s Sharafnameh Due to Gerard Genette’s Theory

Intertextuality is a literary approach that allows critics to examine the links between the works in a scientific and systematic ways. The relationship of texts is a topic that was considered by researchers with structuralism. The first time, Kristova used “intertextuality” in textual relations. Later, people studied intertextual issues from different perspectives. One of them was Gerard Genette, who studied the intertextual relations in a broader and more systematic ways with all its variations and called it Hypertextuality. Genette is one of the most important theorists of this approach, which plays a key role in its application. Genette discusses the relationship of a text to each other. One of the intertextual concepts is the explicit and implicit influence of literary texts from other sources. This article uses library and analytical research methods with the aim of establishing a relationship between the intertextual theory of Genette and the types of influences from each other. The subject of his research is Alexander’s Sharafnameh as a pretext to examine and analyze them together based on Genette’s views and they try to answer the following questions such as whether the pretext of Alexander’s story Shahnameh had an effect on the back text of Alexander’s story Sharafnameh?