نشانه شناسی بینامتنی رمان به هادس خوش آمدید

یکی از درون مایه های مهمّ ادبیّات داستانی معاصر، توجّه به جایگاه و هویت اجتماعی زنان است. برخی از نویسندگان با بازخوانی و بازآفرینی داستان های کهن، معضلات و مشکلات زنان را ترسیم کرده اند. رمان به هادس خوش آمدید، اثر بلقیس سلیمانی نوشتاری است زنانه که با داستان «زال و رودابۀ» شاهنامه روابط بینامتنی دارد و به بیان معضلات و مشکلات زنان در جامعه کنونی ایران می پردازد. از این رو، جستار پیش رو می کوشد براساس نظریه نشانه شناسی بینامتنی ریفاتر، با شناسایی رمزگذاری های اسطوره ای و دلالت های معناشناختی رمان به هادس خوش آمدید، روابط بینامتنی این اثر را با شاهنامۀ فردوسی بررسی و تحلیل کند و خوانشی تفسیری و بینامتنی از این اثر ارائه دهد. نتیجه این بررسی بیانگر آن است که سلیمانی با قراردادن «غیر دستوری هایی» در متن که دربردارنده دلالت های ضمنی هستند، انباشتِ معنایی «زن» و منظومه های توصیفی شاهنامه، «رودابه» و «طایفه شیخ خانی» می آفریند. بدین ترتیب هیپوگرام ها یا تصویر هایی آشنا در ذهن خوانندگان ایجاد می کند که به داستان زال و رودابه ارجاع می دهد. واکاوی و تحلیل این روابط بینامتنی نشان می دهد که ماتریس این رمان تاکید بر تقابل نقش آفرینی زنان شاهنامه (به ویژه رودابه) درمقابسه با زنان معاصر دارد که گرفتار محدودیت ها و عرف های نادرست اجتماعی شده اند.

The Intertextual Semiotics of Welcome to Hades Novel

One of the important themes of contemporary fiction is paying attention to the social status and the identity of women. Some writers have portrayed the problems of women by rereading and recreating the ancient stories. The novel Welcome to Hades by Belqis Soleimani is a female writing that has an intertextual relationship with the story of Zal and Rudabeh in Shahnameh and expresses the problems of women in the current society of Iran. Therefore, this paper tries to study and analyze the intertextual relations of this work with Ferdowsi’s Shahnameh based on Riffatter’s theory of intertextual semiotics, to identify the mythical codifications and semantic implications of the novel, the study provides an interpretive and intertextual reading of this work. The result of this study indicates that Soleimani creates the semantic accumulation of “woman” and the descriptive systems of Shahnameh, “Rudabeh” and “Sheikhkhani tribe” by placing noninstructions in the text that contain the implicit meanings. In this way, she creates familiar hippograms or images in the minds of the readers that refer to the story of Zal and Rudabeh. The analysis of these intertextual relations shows that the matrix of this novel emphasizes the contrast between the role of women in Shahnameh (especially Rudabeh) in comparison with contemporary women who are caught in the limitations and incorrect social customs.