نقد جامعه شناختی رمان ره ش اثر رضا امیرخانی براساس نظریه ساخت گرایی گلدمن

نقد جامعه شناختی رمان، یکی از گرایش های مهمّ جامعه شناسی ادبیّات است که در آن، ارتباط ساختار و محتوای رمان با وضعیت و دگرگونی‌های جامعه و محیطی که در آن پدید آمده است، بررسی می شود. در این گفتار، رمان ره ش، اثر رضا امیرخانی با تکیه بر نظریه ساخت گرایی لوسین گلدمن و با روش تحلیل محتوا نقد و بررسی شده است. این اثر با توجّه به نگرش نویسنده که بر زاویه دیدی جامعه‌شناختی و ادبی مبتنی است، درخور تامّل و پژوهش است. بحران مدرنیته، توسعه نامتوازن شهری و آسیب های جدّی ناشی از آن همچون ترافیک، آلودگی هوا، بروز بیماری های تنفّسی در نسل جدید، تخریب خانه های سنّتی و ازبین رفتن اصالت شهر، ضعف مدیریت و... برخی از واقعیت های اجتماعی است که در رمان ره ش منعکس شده است. از یافته های پژوهش حاضر برمی آید هرچند نویسنده نتوانسته راهکار مفیدی درراستای رفع معضلات یادشده ارائه دهد، امّا توانسته است در آگاهی بخشی به مخاطب غیر پایتخت نشین خود موفّق عمل کند و درجهت تحقّق آرمان نهایی خود، مبنی بر دچارنشدن سایر شهرها به سرنوشت تهران گام بردارد.

Sociological Criticism of Reza Amirkhani’s Novel Rahsh Based on Goldman’s Theory of Constructivism

The sociological Criticism of the novel is one of the major trends in the sociology of literature in which the connection between the structure and content of the novel are examined with the status and transformations of society and the environment in which it is emerged. In this study, the novel Rahesh by Reza Amirkhani has been criticized based on the framework of sociological criticism and content analysis method. This work is worthy for reflection and research according to the author’s sociological and literary point of view. The crisis of modernity, the development of urban imbalances, and the serious damage, such as traffic, air pollution, the emergence of respiratory diseases in the new generation, the destruction of traditional houses and the loss of city authenticity, management weakness ... are some social realities that are reflected in the novel Rahesh. The findings of this study suggest that although the author has not been able to provide a useful solution to the problems, however, it has been able to succeed in informing its noncapitalist audience and to take steps towards the realization of its ultimate goal, that other cities will not suffer the fate of Tehran.