«بررسی سیر تحول شخصیّت اسکندر از کشورگشایی تا پیامبری در شرفنامه نظامی»

اسکندر مقدونی، یکی از چهره‌های تاریخ‌ساز و اثرگذار در تاریخ و تمدّن بشر بوده است. به‌جز متون تاریخی که به صورت مفصّل دربارۀ زندگی و شخصیّت اسکندر سخن گفته‌اند، در چند اثر به‌صورت نظم یا نثر، به داستان زندگی او پرداخته شده است. منظومه‌های داستانی نظامی، از حیث وجود شخصیّت‌های قوی و ماندگار، برجستگی قابل‌توجّهی دارند. در این پژوهش کوشش شده است، شناختی دقیق‌تر و جزئی تر از چهرۀ اسکندر، به‌عنوان شخصیّت اصلی شرفنامه صورت گیرد و نیز شیوه‌های شخصیّت‌پردازی نظامی و چگونگی تحوّل یافتن اسکندر، بررسی و تحلیل شود. بدین منظور، از شخصیّت داستانی اسکندر که در مقام شخصیّت اصلی شرفنامه است، سخن خواهدرفت. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که نظامی برخلاف بسیاری از داستان‌پردازان کلاسیک، از روش نمایش غیرمستقیم بیشتر از تعریف مستقیم بهره برده است و روش‌های مورد استفادۀ او در کار خود، روندی رو به پیشرفت داشته و الگوی شخصیّت‌پردازی کاملی را در منظومه شرفنامه نشان داده است.

A Study of the Evolution of Alexander’s Personality from Developing Country to the Prophet in Nezami’s Sharafnameh

Alexander the Great has been one of the most influential figures in the history and civilization of mankind. Apart from the historical texts that spoke about the life and personality of Alexander, in a few works, as a poem or prose, Alexander’s story has been considered very much. The fictional collections of Nezami have the considerable prominence in the presence of strong and enduring characters. In this research, an attempt has been made to examine and to analyze Alexander’s figure as the main character of the story in Sharafnameh and the ways of characterizing of Nezami and how Alexander evolves. The purpose of this research is to investigate the ways of characterization in Sharafnameh poem. For this purpose, the story of Alexander, who is the main character of Sharafnameh will be discussed. The research findings show that, unlike many classical storytellers, Nezami has benefited from the indirect methods more than the direct ones, and the methods used in his work are progressing and they have shown the most complete pattern of characterization in Sharafnemeh.