رابطه برخی متغیرهای انگیزشی، نگرشی و عملکردی با خودناتوان سازی تحصیلی در دانش آموزان

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه برخی عوامل پیشایندی انگیزشی، نگرشی و عملکردی با تمایل به استفاده از راهبردهای خودناتوان-ساز تحصیلی در دانش‌آموزان است. به همین منظور، تعداد 600 نفر از دانش‌آموزان پسر شاغل به تحصیل در پایه دهم متوسطه شهر بهبهان، در سال تحصیلی 98-1397 انتخاب و با استفاده از پرسشنامه مجموعه الگوهای یادگیری انطباقی ساخته میدگلی و همکاران (2000) مورد بررسی قرار گرفتند؛ این مجموعه شامل 26 مقیاس است که در این تحقیق 9 مقیاس هدف تبحری دانش‌آموز، هدف عملکردی دانش‌آموز، ادراک از هدف تبحری معلم، ادراک از هدف عملکردی معلم، ادراک از هدف تبحری والدین، ادراک از هدف عملکردی والدین، خودکارآمدی تحصیلی، بدبینی نسبت به مدرسه و خودناتوان سازی تحصیلی دانش‌آموزان بکار گرفته شد. یافته‌ها نشان دادند، داشتن هدف تبحری و ادراک از هدف تبحری معلم، برای دانش‌آموز و همچنین، خودکارآمدی و عملکرد تحصیلی قبلی بالا، با تمایل دانش‌آموزان به استفاده از راهبردهای خودناتوان‌ساز تحصیلی رابطه منفی دارد؛ ولی ادراک از هدف عملکردی دبیران، رابطه مثبتی را با خودناتوان‌سازی تحصیلی نشان داد. در این میان عملکرد تحصیلی قبلی دانش‌آموزان، بیشترین سهم را در پیش بینی متغیر خودناتوان سازی تحصیلی داشته است. نتایج این پژوهش مدیران و معلمان مدارس را به این نکته رهنمون می‌سازد تا با اتخاذ سیاست‌هایی، اهدف تبحری را در دانش‌آموزان و معلمان گسترش دهند و با استفاده از راهبردهای حمایتی، دانش‌آموزان ضعیف تحصیلی را به تلاش بیشتر تشویق نمایند تا ضمن کاهش استفاده از راهبردهای خودناتوان ساز تحصیلی، به بهبود روند تحصیلی دانش‌آموزان منجر گردد.