تحلیل سه سطحی موانع سیاسی- اقتصادی پیشِ روی دولت سیزدهم برای پیشبرد دیپلماسی سلامت در خاورمیانه

اولویت اصلی سیاست خارجی دولت سیزدهم توسعه روابط با همسایگان و کشورهای خاورمیانه اعلام شده است. یکی از حوزه های مغفول مانده در این روابط طی دهه های گذشته موضوع دیپلماسی سلامت بوده است. هدف مقاله حاضر بررسی موانع پیش روی سیاست خارجی ایران برای توسعه دیپلماسی سلامت در خاورمیانه است. بنابراین، سوال اصلی پژوهش این است که مهمترین موانع سیاسی- اقتصادی پیش روی دولت سیزدهم برای پیشبرد دیپلماسی سلامت در خاورمیانه چیست؟ فرضیه اصلی پژوهش بر وجود این موانع در سه سطح ملی، منطقه ای و بین المللی تاکید دارد. برای پاسخ به پرسش اصلی از روش کیفی با رویکرد تحلیلی-تبیینی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد پیگیری دیپلماسی سلامت به همان اندازه که امنیت و سلامت جهانی را تضمین می سازد بر توسعه روابط سیاسی-اقتصادی کشورها نیز تاثیرگذار است و ایران می تواند آن را در اولویت سیاست منطقه ای خود قرار دهد. امروزه نیاز به این بعد از دیپلماسی بیش از گذشته در سیاست خارجی ایران احساس می شود. با توجه به شیوع ویروس کرونا در جهان و ایران گام های برداشته شده در این راستا کافی نیست. برداشتن موانع پیش روی دیپلماسی سلامت نیازمند تصمیمات سخت در حوزه بین المللی، برنامه ریزی در حوزه ملی و تنش زدایی و اعتمادسازی در سطح منطقه ای است.

three-level analysis of the political-economic obstacles to raisie administration’s to pursuing health diplomacy in the middle east

the main foreign policy priority of the 13th administration has been to develop relations with its neighbors and middle eastern countries. one of the neglected areas in this relationship over the past decades has been the issue of health diplomacy. the purpose of this article is to examine the political-economic obstacles to iran’s foreign policy for the development of health diplomacy in the middle east. so, the main question of the research is what are the most important obstacles facing the 13th administration to advance health diplomacy in the middle east? the main hypothesis of the research emphasizes the existence of these barriers at three levels: national, regional and international. to answer the main question, a qualitative method with an analytical-explanatory approach has been used. findings show that pursuing health diplomacy affects the development of countries’ political-economic relations as much as it ensures global security and health, and iran can make it a priority in its regional policy. today, the need for this diplomacy is felt more than ever in iran’s foreign policy. given the prevalence of coronavirus in the world and in iran, the steps taken by iran are not enough. removing obstacles to health diplomacy requires tough decisions in the international arena, national planning, détente, and trust-making at the regional level.