تعادل حقوق و تکالیف دارندۀ سند تجاری؛ نظم موجود و توازن مطلوب

زمینه و هدف: هدف از انجام این تحقیق، بررسی تعادل میان حقوق و تکالیف دارندۀ سند تجارتی در حقوق اسناد تجاری ایران و شناسایی نقاط قوت و ضعف و خلاهای مقررات موجود است.مواد و روش‌ها: روش تحقیق در نگارش این مقاله به صورت توصیفی است.ملاحظات اخلاقی: در این تحقیق، اصالت متون، صداقت و امانتداری در ارجاعات رعایت شده است.یافته‌ها: قانونگذار سعی نموده است تا میان حقوق و تکالیف اشخاص دخیل در سند تجاری، تعادلی برقرار نماید و در این راستا در مقابل امتیازاتی از قبیل مسوولیت تضامنی امضاکنندگان، امکان درخواست تامین خواسته فراگیر و... که به دارندۀ سند اعطا می نماید، در جهت تقویت در پرداخت مبلغ مندرج در آن، تکالیفی از قبیل ارائه سند برای قبولی و پرداخت به براتگیر و... را نیز بر او تحمیل کند.نتیجه‌گیری: حقوق اسناد تجاری ایران در زمینه برقراری تعادل حقوق و تکالیف دارنده سند تجاری، توفیق کاملی نداشته است. چراکه از یک‌سو، در پاره ای موارد با وجود انجام تکالیف قانونی، امتیازات متناسب به دارنده اعطا کرده است به گونه ای که متعهد یا مسوول سند می تواند در مقابل دارنده، اقدام به اقامه دعوی تقابل نموده و یا با استناد به تهاتر، موقعیت او را تضعیف کند و از سوی دیگر، در مواردی، حقوق یک جانبه ای برای وی در نظر گرفته شده است.

the balance between the rights and duties of holder of negotiable instrument; existent order and ideal balancing

background and aim: the aim of this research is a study of a balance between the rights and duties of holder of a negotiable instrument in iranian negotiable instruments law and recognition of strength and weakness points and lacks in existent provisions.materials and methods: this is a descriptive study.ethical considerations: all ethical considerations as well as authenticity of the texts have been observed.findings: the legislator in iranian negotiable instruments law tried to create a balance between the rights and duties of persons entered in negotiable instrument and in accordance with that in opposing the rights such as collective liability of signers, possibility of demanding vast conservatory injunction etc. that give to the holder in order to strengthen and accelerate in payment the sum inserted, imposed to him duties such as delivering of instrument for acceptance and payment to drawer.conclusion: iranian negotiable instruments law have not reached success to balance between the rights and duties of holder of negotiable instrument; because in one hand, in spite of doing legal duties, there didnchr('39')t given a suitable right to the holder in such a way that obligor or liable to instrument can or by invoking to see of, weaken his position and in other hand, in some cases, created for him unilateral rights.