حل‌و‌فصل غیررسمیِ اختلاف‌های مجرمانه بدون مداخله پلیس

چکیدهزمینه و هدف:?امروزه شیوه‌های دادگری ترمیمی به‌ منظور حل‌وفصل اختلاف‌های ناشی از جرم و جبران بزه‌دیدگی?در بسیاری از جوامع پذیرفته شده است. مطالعات معاصر نشان می‌دهند الگوهای دادگری سزاده و بازپرورانه در کنترل، پیشگیری از جرم و اصلاح رفتار بزهکاران کافی نیستند و بدین‌منظور باید از الگوهای دادگری ترمیمی و اجتماع‌محور نیز بهره جست. پرسش اساسی این است که نقش آیین فصل در حل و فصل اختلافات غیررسمی چیست و این شیوه، چگونه وابستگی خود را با عدالت رسمی حفظ کرده است؟ این مقاله، ضمن اشاره به ویژگی های اجتماعی‌ـ‌ فرهنگیِ عرب‌های خوزستان، جایگاهآیین فصلرا به‌عنوان یکی از روش های سنتی حل ‌و‌ فصل اختلاف ها بر پایه ی الگوی دادگری ترمیمی در بافتار فرهنگی عرب های خوزستان بررسی می کند. روش:روش پژوهش این مقاله،کیفی است ودرآن ازشیوه‌های مشاهده، مصاحبه وشیوه اِسنادی استفاده شده است که به ویژه با شیوخ، روسای قبایل، ریش‌سفیدان، مطلعان،تحصیل‌کرده‌ها?وعشایر شهرهای شادگان، سوسنگرد و اهواز انجام شده است. در شیوه ی اِسنادی نیز ازمطالب و اطلاعات مندرج درکتاب ها، مجله‌ها و دیگر منابع مرتبط با موضوع استفاده شده است.نتایج و یافته ها: یافته‌های این پژوهش بدین شرح اند: 1. عرب های خوزستان از ظرفیت بالایی برای حل‌ و‌ فصل سنتی اختلاف ها برخوردارند. از این میان، عشایر عرب، اغلب ترجیح می‌دهند که اختلاف هایشان را از طریق آیین فصل خاتمه دهند. 2. شیوه‌های دادگری ترمیمی از جمله، آیین فصل به حل‌ و‌ فصل جرم هایی که از گذر دادگری جنایی رسمی حل‌نشده باقی مانده اند، می‌انجامند. با وجود این، میان الگوهای دادگری ترمیمی و دادگری جنایی رسمی هم چنان وابستگی وجود دارد. 3. شیوه‌های حل‌ و‌ فصل اختلاف ها به‌ویژه آیین فصل در میان عرب های خوزستان تابعی هستند از رهیافت کمینه‌خواه دادگری ترمیمی؛ یعنی در همه ی جرم ها استفاده نمی‌شوند. 4. نقش زنان به ‌عنوان وسیله‌ای برای نقل ‌و‌ انتقال یا داد ‌و ‌ستد در آیین فصل به‌ طور عمده جای خود را به پرداخت های مالی (پولی) داده است.##