فراتحلیل پژوهش های تبیین عوامل جامعه شناختی موثر بر سوءمصرف مواد مخدر (با تاکید بر همنشینی با معتادین)

زمینه و هدف: در سال‌های اخیر، اعتیاد و سوءمصرف مواد مخدر به دلیل پیامدهای سوئی که در حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی، روانی و حتی سیاسی داشته، به یکی از مهم‌ترین مسائل اجتماعی کشور بدل شده و به تبع آن و با هدف برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری در جهت حل بحران، با جمع‌بندی و ترکیب یافته‌های پژوهش‌ها این حوزه با هدف شناسایی و تبیین مهمترین عوامل موثر، همراه با ارایه راهکارهای مرتبط به دنبال رفع مساله است.روش: پژوهش حاضر به روش فراتحلیل کمی صورت گرفته است. جامعه آماری، شامل کلیه پژوهش‌های انجام شده از سال 1383 تا پایان سال 1399 شمسی در زمینه موضوع مورد مطالعه است. از طریق نمونه‌گیری هدفمند، 28 پژوهشی که دارای ویژگی‌های مناسب برای ورود به فراتحلیل بودند، انتخاب شدند. یافته‌ها: اندازه اثر برآورد شده در نمونه‌های مورد پژوهش 0.44 بود که بر اساس نظام تفسیری کوهن در محدوده اطمینان سطح متوسط ارزیابی می‌شود. در نهایت، می‌توان گفت فارغ از تفاوت جوامع آماری مورد مطالعه تحقیقات، معاشرت با دوستان معتاد بر سوءمصرف مواد مخدر یا گرایش بر آن، تاثیر مثبت دارد.نتیجه گیری: افراد معتاد به دلیل محیط زندگی خود و نیز افرادی که با آنها در ارتباط (معتادین) هستند، در معرض یادگیری رفتارهای انحرافی (اعتیاد) قرار می‌گیرند و بر این اساس، نزدیکان و همسالانی که اعتیاد داشته باشند، تشکیل خرده فرهنگی می‌دهند که در مقابل فرهنگ حاکم ایستادگی کرده و تاثیر زیادی بر تشکیل و تقویت نگرش افراد در اعتیادشان گذاشته و احتمال نجات فرد از اعتیاد را به شدت کاهش می دهد.

Meta-Analysis of Research Explaining the Sociological Factors Affecting Drug Abuse (With Emphasis on Socializing with Addicts)

Background and objective: In recent years, drug addiction and abuse has become one of the most important social issues in the country due to its negative consequences in the social, economic, psychological and even political spheres. So far, many studies have been done in this field, so the present study, with a metaanalysis approach, seeks to summarize and combine the findings of these studies with the aim of identifying and explaining the most important effective factors, along with providing relevant solutions to solve the problem.Methods: The present research has been done by quantitative metaanalysis method. The statistical population includes all studies conducted from 2004 to the end of 2021 in the field of study. Through purposive sampling, 28 studies were selected that had the appropriate characteristics to enter the metaanalysis. Comprehensive metaanalysis software (CMA) was used to analyze the data.Findings: The estimated effect size in the studied samples was 0.44 which is evaluated in the medium level confidence range according to Cohen’s interpretive system. Finally, although based on the differences in research results, the variable of the statistical population has been used as a moderating variable, it can be said that regardless of the differences in the statistical populations studied, socializing with addicted friends has a positive effect on drug abuse or addiction.Results: Addicted people are exposed to deviant (addictive) behaviors due to their living environment as well as the people with whom they are in contact (addicts), and accordingly, relatives and friends who are addicted form a subculture that resists against the prevailing culture and has a great impact on the formation and strengthening of people’s attitudes in their addiction and greatly reduces the possibility of rescuing a person from the mire of addiction