طراحی مدل جامع کاهش قاچاق سوخت در کشور با تاکید بر نقش فناوری اطلاعات

زمینه و هدف: مسئله قاچاق سوخت در کشور به عنوان یکی از مهم ترین موضوعات مورد بررسی در دستور کار تمامی نهاد ها قرار گرفته است. زمینه یابی و کنترل قاچاق سوخت در کشور خواهد توانست تا از هدر رفت بسیاری از منابع پولی و انسانی پیشگیری کند. هدف از این پژوهش طراحی مدل ساختاریافته ای است تا با استفاده از نقش موثر فن‌آوری اطلاعات به کاهش قاچاق سوخت در کشور منتهی شود.روش پژوهش: به منظور انجام تحقیق، در مرحله اول 14 عامل موثر بر کاهش قاچاق سوخت در کشور شناسایی شد. سپس با استفاده از نظرات 76 تن از خبرگان قاچاق سوخت در کشور، از طریق پرسش نامه مقایسات زوجی اقدام به تعیین روابط میان هر یک از عامل ها شد. به منظور طراحی مدل ساختارمند از روش مدل سازی ساختاری تفسیری استفاده شده است. در ادامه با استفاده از پرسشنامه شامل 56 سوال اقدام به برازش مدل مفهومی شکل گرفته با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان از قرارگیری 14 عامل شناسایی شده در پژوهش در 5 سطح کلی دارد. عامل های اصلاح قیمت‌‌‌های داخلی سوخت و متناسب‌‌‌سازی آن با نرخ‌های بین‌المللی با هدف کاهش حاشیه سود قاچاق سوخت، استفاده از ابزارها و فن‌آوری‌های روز برای کنترل قاچاق سوخت مانند سامانه rfid، ارائه برنامه منسجم و یک پارچه در موضوع قاچاق سوخت و ضرورت هم گرایی دستگاه‌های مسئول به عنوان عامل های شروع کننده در کاهش قاچاق سوخت کشور، به عنوان عامل های آغازگر در مدل شناسایی شدند.نتیجه گیری: استفاده مناسب و ساختاریافته از تمامی عامل های موثر بر قاچاق سوخت کشور؛ خواهد توانست به ایجاد یک بستر سالم در این زمینه کمک کرده و تصمیم گیران کلان کشور را در کاهش هدر رفت منابع از داخل کشور یاری کند.

Designing a Comprehensive Model for Reducing Fuel Smuggling in the Country with Emphasis on the Role of Information Technology

Background and objectives: The issue of fuel smuggling in the country is one of the most important issues on the agenda of all institutions. Finding and controlling fuel smuggling in the country will be able to prevent the waste of many monetary and human resources. The purpose of this study is to design a structured model to reduce the fuel smuggling in the country by using the effective role of information technology.Methodology: In order to conduct the research, in the first phase, 14 factors affecting the reduction of fuel smuggling in the country were identified. Then, using the opinions of 76 fuel smuggling experts in the country, the relationship between each of the factors was determined through a pairwise comparison questionnaire. In order to design a structured model, interpretive structural modeling method has been used. Then, using a questionnaire consisting of 56 items, the formulated conceptual model was fitted using structural equation modeling.Findings: Findings show that the 14 factors identified in the study are in 5 general levels. Factors for reforming domestic fuel prices and aligning them with international rates with the aim of reducing the profit margin of fuel smuggling, including using modern tools and technologies to control fuel smuggling such as RFID system, providing a coherent and integrated program on fuel smuggling and the need for all Orientation of responsible agencies as initiating factors in reducing fuel smuggling in the country were identified as initiating factors in the model.Results: Appropriate and structured use of all factors affecting the country’s fuel smuggling will be able to help create a healthy environment in this area and help the country’s major decision makers to reduce the waste of resources from within the country.