دو جبهه معارض: تقابل مبانی منطق تایلر در برنامه‌ی درسی با مفروضات نظریه آشوب

هدف اصلی این پژوهش بررسی فرضیات نظریه آشوب و مقایسه‌ی آن با مبانی منطق تایلر در برنامه‌ی درسی با روش تحلیلی- توصیفی است. این مطالعه به نقد مبانی منطق تایلر بر مبنای اثرکلاسیک وی در حوزه‌ی برنامه‌ی درسی تمرکز دارد. این کتاب تبلور عقاید و آراء مولف راجع به عناصر و اصول برنامه‌ریزی درسی است و تا کنون در معرض نقادی‌هایی از ابعاد مختلف واقع شده و همین طور منشا خلق آثار موافق و مخالف متعددی است، در این مطالعه این اثر کلاسیک با لنز نظری مفروضات نظریه‌ی آشوب مورد مطالعه و مرور و بازخوانی مجدد قرار گرفت و مبانی منطقی اثر تایلر و قرابت یا غرابت آن با مفروضات نظریه‌ی آشوب تحلیل و تشریح شد. یافته‌های این مطالعه حاکی از آن است که مبانی منطق تایلر مبتنی بر استعاره ساعت نیوتنی، تعیّن‌پذیری و پیش بینی، رویکرد خطی در برنامه‌ریزی، ابتناء بر سیستم‌های بسته، تجویزالگوهای کلی ذهنی برای همه موقعیت‌های یادگیری،تعیین اهداف عینی و برونداد یادگیری قبل از آموزش در برنامه‌ی درسی است در حالی که مفروضات نظریه آشوب به ترتیب و متناظر با هر یک از مفروضات فوق، مبتنی بر استعاره رودهای پرتلاطم و آب و هوا، تعیّن ناپذیری و پیش بینی‌ناپذیری، تاکید بر رویکرد غیر خطی در برنامه‌ریزی، ابتناء بر سیستم‌های باز، ضرورت طراحی الگوهای ذهنی متناسب با موقعیت،ضرورت توجه به تفاوت‌ها و ناساختاریافتگی در برنامه‌ی درسی و آموزش است که در طرف مقابل مبانی منطق تایلر قرار دارد و در نتیجه برنامه‌ی درسی میتنی بر مفروضات نظریه آشوب به طراحی برنامه‌ی درسی در موقعیت و جریان و فرایند عمل تاکید دارد در حالی که برنامه‌ی درسی مبتنی بر مبانی منطق تایلر بر طراحی برنامه‌ی درسی پیش از عمل و هدایت دقیق آن برنامه در جریان تدریس اشاره دارد.