ارایه مدل گزارش‌گری پایداری: مقایسه الزامات بورس اوراق بهادارتهران با استانداردهای گزارش‌گری پایداری متداول در جهان

هدف: هدف این تحقیق، بررسی الزامات گزارشات منتشر شده در بورس اوراق بهادار تهران با استانداردهای گزارش‌گری متداول پایداری در جهان جهت ارایه مدل گزارش‌گری پایداری بهینه برای بازار سرمایه ایران است.روش: جامعه آماری جهت تحلیل کمی داده‌‌ها به‌ سه گروه کلی خبرگان صنعت، ذی‌نفعان مردمی و خبرگان آکادمیک دسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌بندی گردید. نظرات 15نفر از خبرگان در قالب مصاحبه ساختاریافته، در فاصله زمانی زمستان 1401 تا بهار 1402 گرد‌آوری شد. روش تحلیل داده‌های این تحقیق ترکیبی از روش تحلیل آماری در spss و تصمبم‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری چندمعیاره در expertchoice است.یافته‌ها: گزینه شرکت‌های بورسی در حوزه مواد غذایی با مقدار 80 درصد دارای جایگاه بهتری در معیارهای الزامات‌راهبری و حکمرانی و الزامات اقتصادی مدل کسب‌وکار و نوآوری ،حوزه پتروشیمی و دارو با مقدار 70 درصد دارای جایگاه بهتری در معیار الزامات زیست‌محیطی و خودرو با مقدار 80 درصد دارای جایگاه بهتری در معیار الزامات راهبری و حکمرانی گزارش‌گری پایداری هستند.نتیجه‌گیری: شرکت‌های بورسی در حوزه موادغذایی مناسب‌ترین گزینه برای گزارش‌گری پایداری بهینه در بورس تعیین گردید در حالی که شرکت‌های بورسی در حوزه خودرو، شرکت‌های بورسی در حوزه پتروشیمی و شرکت‌های بورسی در حوزه دارو، با اختلافی اندک، به ترتیب در رتبه‌های دوم تا چهارم قرار گرفتند.دانش‌افزایی: پژوهش حاضر از لحاظ موضوعی دارای نوآوری محسوب می‌گردد. باتوجه به تدوین استانداردهای بین‌المللی و گزارش‌های تفسیری بورس اوراق بهادار تهران سال 1396، و الزام ناشران به افشای جزییات مصرف انرژی مصوب 22آذر ماه 1400 تلاش جهت بررسی ارتباط بین ابعاد مالی و غیرمالی پایداری هر یک از انواع این گزارش‌گری بصورت جامع ضروری بنظر می‌رسد.

presenting the sustainability reporting model: comparing the requirements of the stock exchange with the common sustainability reporting standards in the world

purpose: this study aims to compare the reporting requirements of companies listed on the tehran stock exchange with global sustainability reporting standards to develop an optimal sustainability reporting model for the iranian capital market.method: the statistical population was divided into three groups: industry experts, public stakeholders, and academic experts for quantitative data analysis. opinions from 15 experts were gathered through structured interviews conducted between winter 2022 and spring 2023. data analysis combined statistical methods in spss with multi-criteria decision-making in expert choice.findings: companies in the food industry, with an 80% score, demonstrated superior performance in management, governance, and economic requirements (business model and innovation) for sustainability reporting. companies in the petrochemical and pharmaceutical industries, each with a 70% score, excelled in environmental requirements for sustainability reporting.conclusion: food industry companies were identified as the most suitable for optimal sustainability reporting in the iranian stock market. automotive, petrochemical, and pharmaceutical companies followed closely, ranking second to fourth, respectively, with minimal differences.knowledge enhancement: this research is innovative in its focus. drawing on international standards, 2016 tehran stock exchange interpretive reports, and the energy consumption disclosure mandate of december 13, 2021, it underscores the need to comprehensively examine the interplay between financial and non-financial aspects of sustainability reporting.