افشای ریسک و بندهای گزارش حسابرسی در بورس اوراق بهادار تهران

هدف: نظریه‌های نمایندگی و علامت‌دهی از مهم‌ترین محرک‌های مدیریت برای افشای ریسک است. با توجه به تاثیر حسابرسی بر کاهش تضاد نمایندگی، پژوهش حاضر به مطالعه رابطه افشای ریسک با بندهای گزارش حسابرسی می‌پردازد.روش: داده‌های 169 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1392 تا 1399 با استفاده از رگرسیون لجستیک و رگرسیون پواسون مورد مطالعه قرار گرفت. برای محاسبه سطح افشای ریسک از دو سنجه لگاریتم طبیعی تعداد جملات و تعداد بندهای مربوط از طریق روش تحلیل محتوای یادداشت‌های توضیحی صورت‌های مالی، گزارش تفسیری مدیریت و گزارش فعالیت هیئت مدیره استفاده شد.یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد با افزایش سطح افشای ریسک در گزارش‌های مالی، احتمال صدور گزارش غیرمقبول حسابرسی کاهش می‌یابد. متناسب با این امر، بین افزایش سطح افشای ریسک و تعداد بندهای گزارش حسابرسی رابطه منفی و معنی‌دار وجود دارد. بررسی سطح افشای ریسک و نوع بندهای گزارش حسابرسی نشان می‌دهد با افزایش سطح افشا بر اساس سنجه تعداد بند، احتمال صدور گزارش حسابرس حاوی بندهای عدم کفایت ذخایر مالیاتی، عدم وصول مطالبات، تاییدیه‌های حسابرسی و بند فقدان اسناد و مدارک کاهش می‌یابد. استفاده از سنجه تعداد جملات در بررسی این رابطه نشان می‌دهد افزایش سطح افشا، منجر به کاهش احتمال صدور گزارش حسابرس حاوی بند فقدان اسناد و مدارک خواهد شد.دانش‌افزایی: اثر افشای ریسک بر گزارش حسابرسی پیش از این بررسی نشده است. یافته‌های پژوهش ضمن تاکید بر اهمیت گزارش افشای ریسک، ضرورت تصویب دستورالعمل گزارش‌گری افشای ریسک را جهت بهبود تصمیم‌گیری استفاده‌کنندگان روشن می‌سازد.

risk disclosure and audit report clauses in tehran stock exchange

purpose: agency and signaling theories are one of the most important management drivers for risk disclosure. considering the impact of auditing on reducing the agency conflict, the present study investigates the relationship between risk disclosure with audit report clauses.method: the data of 169 firms listed in tehran stock exchange have been used during the years 2013 to 2020. the models were fitted using logistic and poisson regressions. to measure the level of risk disclosure, the number of relevant sentences and relevant paragraph in the board activity reports, management interpretive reports and the notes to the financial statements has been used.results: the findings show that with the increase in the level of risk disclosure, the probability of issuing a modified audit report decrease. according to this, there is a negative relationship between the increase in risk disclosure and the number of clauses in the audit report. examining the level of risk disclosure and the type of clauses in the audit report shows that by increasing the level of disclosure based on the number of paragraphs, the probability of issuing an auditor’s report containing the clauses of the lack of sufficient reserve for performance taxes, the lack of sufficient reserve for suspecting claims, audit confirmations, and the clause of lack of documents decreases.contribution: the effect of risk disclosure on audit report has not been investigated. findings, while emphasizing the importance of risk disclosure reporting, clarify the necessity of approving risk disclosure reporting framework to improve users’ decision making.