تحلیل حق تامین اجتماعی اتباع بیگانه در چارچوب کارکردهای حقوقی و اداری سازمان تامین اجتماعی ایران با رویکرد حق‌محور

در رویکرد حق محور به تامین‌اجتماعی، افراد مقیم یک کشور فارغ از تعلق به سرزمین یا قلمرو جغرافیایی خاص و نیز عضویت در نظام سیاسی دولت- کشور، صرفاً به این دلیل که انسان هستند مشمول حمایت‌های تامین‌اجتماعی از قبیل مستمری های بازنشستگی، ازکارافتادگی، فوت، بیمه درمان و ....قرار می‌گیرند. لذا اتباع بیگانه نیز مستقلاً و بدون نیاز به داشتن تابعیت کشوری که در آن سکونت و یا اقامت دارند از این حق برخوردارند و نظام‌های حقوقی داخلی می‌بایست در راستای تعهدات بین‌المللی و حقوق بشری خود بر موانعی که در برابر بهره‌مندی کامل اتباع بیگانه از حق تامین‌اجتماعی وجود دارد، فایق آیند. روند تضمین حق تامین‌اجتماعی اتباع بیگانه و حمایت از این حق درکشورهای مختلف با سرعت متفاوتی در حال طی شدن است. در نظام حقوقی داخلی، قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 به عنوان قانون حاکم بر اتباع بیگانه شاغل در ایران در بسیاری از موارد، تبعیضی از نظر تابعیت میان مشمولان این قانون وجود ندارد. بر این اساس، می توان قانون تامین اجتماعی را از قوانین حق محور در چارچوب نظام بیمه اجتماعی دانست و رویه سازمان تامین اجتماعی را در اجرای این قانون در جهت تضمین و تامین این حق ارزیابی کرد.با این وصف، برخی موارد مانند محروم شدن اتباع بیگانه شاعل از حمایت بیمه بیکاری یا اتباع بیگانه کم درآمد شاغل از کمک دولت، پی آمدهای ناشی از صادر نشدن مجوزهایقانونی اقامت یا اشتغال در حمایت های بیمه ای اتباع بیگانه، موانع موجود در انعقاد قراردادهای بیمه اختیاری و حرفه ها و مشاغل آزاد را می توان از نقاط ضعف نظام حقوقی داخلی دانست که نیازمند اصلاح قوانین و مقررات ملاک عمل و فرآیندهای اجرایی است.

analysis and evaluation of the right-oriented approach to foreign nationals in the social security law approved in 1975 and related laws

the right to social security includes the right to legal protection against social hazards such as old age, illness and disability, unemployment and the death of a guardian, and the loss of sufficient income to live in a manner worthy of human dignity; is. in a right-oriented approach to social security, individuals residing in a country are independent of belonging to a particular territory or geographical area and are members of the state-political system simply because they are human beings; they are covered by social security protections. therefore, foreign nationals are also independent and do not need to be citizens of the country in which they reside or reside; they have this right, and domestic legal systems must live up to their international obligations and human rights; overcome barriers to the full enjoyment of foreign nationals’ right to social security. the process of guaranteeing the social security right of foreign nationals and protecting this right in the legal system; it is going at different speeds in different countries. although some progress has been made in the legal system of our country; however, there are still significant legal challenges in the field of social security insurance for foreign nationals, which is the subject of the analysis of this article.