تحدید حق مالکیت توسط کمسیون‌ ماده 5 قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی ومعماری ایران در آیینه آرای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری

رعایت قوانین و عدم خروج ازحیطه اختیارات قانونی، یکی از مهم‌ترین شروط تملک اراضی و املاکی است که در محدوده طرح‌های عمومی ‌واقع می‌شوند، تا در تعارض میان: «تامین منفعت عمومی» با «حق مالکیت خصوصی»، «اصالت اجتماع» با «اصالت فردی» و تزاحم «قاعده تسلیط» با «قاعده‌ لاضرر»، سازش و همزیستی برقرار شود. هدف از مطالعه حاضر، واکاوی زوایای تحدید غیر قانونی حق مالکیت اشخاص از طریق مصوبات خارج از اختیار کمیسیون‌های ماده 5 است که در آراء هیات عمومی دیوان عدالت اداری انعکاس یافته است. لذا در این مطالعه با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، به تجزیه و تحلیل مهمترین آرای هیات عمومی دیوان عدالت اداری، در خصوص موضوع تحقیق پرداخته شده است. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد، آن دسته از مصوبات کمیسیون‌های ماده 5 که با نادیده گرفتن اصول و قوانین، احکام شرع و خروج از حیطه اختیارات، حق مالکیت اشخاص را تحدید نموده‌اند، توسط هیات عمومی‌ دیوان عدالت اداری ابطال شده است. از این حیث، دیوان را باید نماد پاسداری از حق مالکیت خصوصی تلقی کرد.

restriction of property rights by the commission article 5 of the law on the establishment of the supreme council of urban planning and architecture in the mirror of the votes of the general assembly of the court of administrative justice

observance of laws and non-departure from the scope of legal authority is one of the most important conditions for the acquisition of lands and properties that occur within the scope of public plans, to the point of conflict between “securing the public interest” with “private property rights”, “community originality” with “individual rights” and the rule of dominance with the rule of no harm. the purpose of the present study is to investigate the angles of illegal restriction of property rights of persons by approvals outside the authority of article 5 commissions, which are reflected in the opinions of the general assembly of the court of administrative justice. therefore, in this study, using a descriptive-analytical method, the most important opinions of the general assembly of the administrative justice court on the subject of research have been analyzed. the results show that the approvals of article 5 commissions that have restricted the property rights of individuals by ignoring the principles and laws, the rules of sharia and the departure from the scope of authority, have been annulled by the general assembly of the court of administrative justice. in this respect, the court should be considered a symbol of the protection of private property rights.