بررسی تئوری های حاکم بر مقررات دولتی در حقوق عمومی اقتصادی

در این مقاله، تئوری های عمده موجود در خصوص مقررات اقتصادی مانند تئوری های منافع عمومی، تئوری های منافع خصوصی و تئوری های نهادگرایان برای تبیین مبانی توجیهی، هدف، علت و چگونگی تاسیس مقررات از دیدگاه صاح بنظران نقد و بررسی شده است. در این بررسی مشخص شد که تئوری های منافع عمومی، مقررات دولتی را به عنوانشیوه ای برای تامین منافع عمومی، دست یابی به کارآیی بازار و رفع نارسایی های بازار توجیه می کنند. تئوری های منافع خصوصی، مقررات را ناشی از اعمال نفوذ گروه های خاص و به عنوان ابزار گروه های خاص برای تامین منافع گروهی خود می بینند و آن را در جهت منافع عمومی نمی دانند. تئوری های نهادگرایان نیز بر این نظر است که منافع خصوصیو عمومی و نقش نهادها در به کارگیری مقررات به کار گرفته شود. انتقادهای وارد بر این تئوری ها نیز بیشتر بر نقش مقامات و نتایج و پی آمدهای مقررات متمرکز است. پیشنهاد مقاله این است که مفهوم «منافع عمومی » با تعریفی جدید و جامع و با در نظر گرفتن همه منافع متعارض به ویژه نهادها و گرو هها و نخبگان اقتصادی بازنگری شود و در مقابل، ساختارها و قواعد نظارتی دقیقی برای جلوگیری از رانت خواری و انحصار وضع گردد. در این بازنگری، مقررات موجود در ایران (که شماری از آنها، ترجمه از نظام های دیگر است) باید مطابق با شرایط زمانی، مکانی و مطابق ارزش های خاص جامعه ما بازسازی شود. همچنین با تبیین مبانی مقررات بر مبنای درست و با ایجاد نظامی صحیح بر اساس ارزش های حقوقی خود باید اهداف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی امروز کشور برآورده گردد.

examination of the theories of state;’ regulation in public economic law

in this paper the main theories of regulation including; public interest theories, private interest theories ) capture theory( and institutionalist theories of regulation was examined. the aim was to consider the underlying policy and the reasons of regulation and to find out how the regulation has been constituted. it was found that the public interest theories consider the regulation for achieving public interest, market efficiency and to solve the market failure. capture theory considers the regulation as a device for achieving the private interest of groups by monopolizing and affecting in policy making and legislation. institutionalist’ theories have this view that the public interests، private interests and institutionals’ interests should be combined together in constituting the regulations. the recommendation of this paper is that we need to take account all different interests, for example we should give attention to public interests, the interests of social institutionals and the interests of economic elites and in the main time the monopoly should be prevented. the regulation of our system should be reformed according to our conditions and according to our social values.