مطلوب‌سازی دیوان عدالت اداری مبتنی بر جایگاه و صلاحیت‌های دیوان مظالم در ایران و اسلام

از منظر جایگاه و صلاحیت، دیوان عدالت اداری را می‌توان نزدیکترین نهاد به دیوان مظالم در ایران و اسلام دانست. مبتنی بر مطالعاتی توصیفی-تحلیلی، با بازشناسایی جایگاه و صلاحیت‌های دیوان مظالم در ساختار حقوقی–قضایی ایران و اسلام و تطبیق ویژگی‌های آن با دیوان عدالت اداری در نظام حقوقیقضایی جمهوری اسلامی ایران، این نتیجه به دست آمد که در ادوار مختلف تاریخی، جایگاه دیوان مظالم به جهت قرارگرفتن در ذیل شخص اول حکومت یا فرد منصوب او، از استحکام و استقلال بیشتری نسبت به دیوان عدالت اداری برخوردار بوده است. از سوی دیگر، با پیش‌بینی صلاحیت رسیدگی به کلیه شکایات مردم از عمال و کارگزاران حکومتی و حتی اختلافات بین صاحبان قدرت برای دیوان مظالم، حوزه صلاحیت آن دیوان نسبت به دیوان عدالت اداری گسترده‌تر بوده است. مبتنی بر یافته‌های ذکر شده، تغییر جایگاه دیوان عدالت اداری به عنوان مرجعی در ذیل مقام رهبری و در عرض قوه قضائیه و همچنین توسعه صلاحیت‌های آن به عنوان مرجع صلاحیت‌دار جهت رسیدگی به «کلیه دعاوی اداری» و «دعاوی متاثر از اقتدارات عمومی» می‌تواند به ارتقای جایگاه و نقش دیوان عدالت اداری کمک کند.

optimization administrative justice court based on the status and competence of the oppression court in iran and islam

in terms of status and competence, the administrative justice court can be considered the closest institution to the oppression court in iran and islam. based on descriptiveanalytical studies, with recognizing the status and competence of the oppression court in the legaljudicial structure of iran and islam and adapting its characteristics to the administrative justice court in the legaljudicial system of the islamic republic of iran, it was concluded that in different historical periods, the status of the oppression court was under the first person of the government or the person appointed by her. because of this, the oppression court has been more strong and independent than the administrative justice court. on the other hand, by predicting the competence of handling all people’s complaints against government officials and agents and even disputes between those in power for the oppression court, the jurisdiction of that court has been wider than the administrative justice court. based on the above findings, changing the status of the administrative justice court as an institution under the leadership and within the judiciary and developing its competencies as an institution to handle &all administrative claims& and &claims affected by public authority& can help to promote the status and competence of the administrative justice court.