شناسایی عوامل اجتماعی و اقتصادی چالش‌زای پیش روی مرزهای شرقی کشور در ارتباط با امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران (افق زمانی 1405)

چالش‌های جدید به‌وجود آمده در همسایۀ شرقی ایران افغانستان و قدرت‌گرفتن طالبان در این کشور، همۀ معادلات امنیتی مرزهای شرقی کشور را تغییر می‌دهد. بر این اساس، برای پیش‌بینی وضعیت امنیتی کشور در سال‌های آینده و طراحی سناریوهای امنیتی مناسب، شناسایی عوامل اجتماعی و اقتصادی چالش‌زای مرزهای شرقی کشور ضروری به‌نظر می‌رسد. این پژوهش از نظر ماهیت و هدف، کاربردی و از نظر نوع روش، توصیفی‌پیمایشی و با توجه به آیندۀ‌پژوهانه‌بودن آن اکتشافی است. در این پژوهش برای شناسایی متغیرهای اصلی و تشکیل گویه‌های پرسشنامه از روش پایش محیطی استفاده کرده‌ایم. جامعۀ آماری پژوهش شامل خبرگان آشنا و دارای زمینۀ علمی مرتبط است. برای تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش از روش‌های آینده‌پژوهی ماتریس متقاطع با استفاده از نرم‌افزارهای میک‌مک استفاده کرده‌ایم. یافته‌های حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که متغیر توسعه‌نیافتگی به‌عنوان متغیر راهبردی و متغیرهای فقر و بی‌سوادی مردم منطقه، معضل بیکاری، ساخت پایانه‌های مرزی، قاچاق انسان و قاچاق مواد مخدر به‌عنوان متغیرهای اصلی اقتصادی و اجتماعی چالش‌زای مرزهای شرقی کشور در ارتباط با امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و در چشم‌انداز سال 1405 شناسایی شدند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که متغیرهای اقتصادی و اجتماعی در استان سیستان و بلوچستان علت معلول‌های امنیتی مانند قاچاق انسان و قاچاق مواد مخدر است. این نتایج در تایید نظرات اندیشمند مکتب کپنهاک باری بوزان است.

identifying challenging social and economic factors facing the eastern borders of the country in relation to the national security of the islamic republic of iran (horizon 1405)

background and purpose: the category of border security is one of the important theoretical and practical topics of the security and defense fields, which has undergone changes in terms of nature and function in the last two decades. in terms of authority, border security includes, in addition to governments, people and populations living in border areas, people and goods that cross the borders. border security becomes more important due to the fact that it plays the role of an intermediary between internal and external security and is considered the achilles heel of governments. the borders of the islamic republic of iran are not exempt from this general rule and have been the site of many wars and conflicts. world war i, ii, and iraq’s imposed war against iran show the turbulence of threats on iran’s borders. the new challenges that have arisen in iran’s eastern neighbor, afghanistan, and the rise of the taliban in this country, will change all the security equations of the country’s eastern borders. things like refugees, religious radicalism, insecurity, and even terrorism and drug trafficking, all change quantitatively and qualitatively. also, the taliban’s way of looking at islam and the alignment of their thoughts with the government and especially the intelligence apparatus of pakistan has an impact on the baluchistan region of iran. based on this, in order to predict the country’s security situation in the coming years and design suitable security scenarios, it seems necessary to identify the drivers of threats to the country’s eastern borders, and researchers seek to answer the main question of what social and economic variables are on the horizon. are 1405 challenges for the security of the country’s eastern borders?method: this research is applied in terms of its nature and purpose, and descriptive survey in terms of the type of method and exploratory due to its prospective nature. in this research, the environmental monitoring method was used to identify key variables and form questionnaire items. the statistical population of the research includes familiar experts in related scientific fields. in order to analyze the findings of the research, cross-matrix future research methods were used using mic mac software.