دهتل، شواهدی از تولید تراشه‌های بزرگ آشولی در شمال خلیج‌فارس

فناوری مرکب آشولی در حدود 1.7 میلیون سال پیش در آفریقا پدیدار شد و تا حدود 1.5 میلیون سال پیش در غرب و جنوب آسیا منتشر شد. پراکنش آشولی به جنوب آسیا طی پلیستوسن قدیم نشان می دهد که ایران یا حداقل بخش هایی از آن نیز طی این زمان در محدوده پراکنش فرهنگ آشولی قرار داشته است. ایران از این لحاظ همچون پل ارتباطی بین دو منطقۀ مهم شبه جزیرۀ عربستان و شبه قارۀ هند است که هر دو منطقه دارای شواهد غنی از فرهنگ آشولی اند. در نتیجه ایران، خصوصاً جنوب آن به طور بالقوه اهمیت بسیار زیادی در شناخت چگونگی پراکنش این فرهنگ و ویژگی های آن دارد. اما باوجود اهمیت این منطقه، اطلاعات ما از استقرارهای پارینه سنگی قدیم، خصوصاً آشولی در آن بسیار اندک است. در این پژوهش یافته های جدیدی از منطقۀ دهتل در هرمزگان معرفی می شوند که ازلحاظ فناوری و گونه شناسی قابل انتساب به فرهنگ آشولی هستند. در بررسی مقدماتی این محوطۀ وسیع که بین رشته کوه پرلاور و روستای دهتل واقع شده، مجموعۀ کوچکی از دست تراش های سنگی گردآوری شد که شامل یک تبردستی، یک خراشندۀ انتهایی بزرگ، یک سنگ مادر و یک تراشۀ بزرگ است که در محدودۀ کوچکی در حاشیۀ روستای دهتل یافت شدند. علاوه بر این در بررسی بخش بالایی مخروط افکنه های آبرفتی کوه پرلاور و تنگۀ خشووه تعدادی تخته سنگ های نیمه مدور بررسی شدند که در سطح دو نمونۀ آنها آثار برداشت تراشه های بزرگ مشاهده شد. در این پژوهش ویژگیهای فناوری و گونه شناسی یافته معرفی و در بستر منطقه ای موردبحث قرارگرفته اند.

dehtal, evidence of the large flake acheulean at the north of the persian gulf, iran

iran holds great significance for the question of the eastward expansion of the acheulean hominins, as it is situated between the arabian peninsula and the indian subcontinent, both of which have long and rich records of the acheulean techno complex. despite its strategic location, iran has produced little evidence of the acheulean techno complex. the only notable examples have been found in the western and northwestern regions of the country. the absence of acheulean sites in southern iran cannot be justified. because this region, located in the northern parts of the persian gulf, was one of the main dispersal routes for acheulean hominins towards the east. here, we present a report on the discovery of a lower paleolithic locality near dehtal, located in the northern region of the persian gulf. additionally, we discuss the techno-typological characteristics of the lithics found in the area. dehtal yielded a small, but characteristic lithic assemblage, which included a handaxe, a massive scraper, a large flake, and a flake core. the raw materials used are sandstone and fossiliferous limestone rock, which can be found as cobbles and boulders in secondary contexts on the northern slopes of par-e lavar. in addition to these findings, two boulder cores with large removal scars were also documented in the area, indicating large flake production in this locality. the site offers a unique opportunity to study a lithic assemblage in a relatively unknown area within the distribution range of the acheulean technocomplex.