بازسازی یک زره ایرانی: «بختر»، براساس نمونه‌ای از دورۀ زمانی 1540-1650: مطالعۀ سنجشی

در سال های اخیر، موضوع توجه به جزئیات رزم افزارهای (قدیمی) دفاعی و تهاجمی ایرانی درمیان مورخان، متخصصان رزم های کهنسال، علاقمندان به بازسازی این دست آثار تا به علاقمندان به میراثفرهنگی شرق، رشد فوق العاده ای داشته است. باوجود این، تغییر در الگوهای رزم افزارهای دفاعی غرب آسیا (یک ربع فرجامین سدۀ 15م. تا به نخستین ربع از سدۀ 16م.) به خوبی مورد مطالعه واقع نشده است. بازسازی جنگ افزار معروف به زره فلزی مربوط به 1540 تا 1650م. بسی چالش برانگیز است؛ زیرا در موزه ها تا بهحال و نیز در مجموعه های شخصی نمونۀ کاملی از آن گزارش نشده است. از این روی، بر پایۀ رزم افزار معروف به جوشن و دیگر موارد فنی درهم تنیده با طراحی این گونه رزم افزار، پژوهش حاضر به موضوع بازسازی جوشن می پردازد که روزگاری بر تن جنگجویان ایرانی بوده است. به همین دلیل، به بازسازی یک زره فلزی ایرانی بر پایۀ همین رزم افزار از دورۀ زمانی 1540-1650م. براساس اندازۀ واقعی، طرح اصلی و تمامی ویژگیهای واقعی آن اقدام شده است. در این نوشتار بر پایۀ دیدگاههای موجود (نظری) و نیز تحقیقات عملی به طراحی و بازسازی این رزم افزار اقدام شده است. استادان زره کار (سازنده) همواره به دنبال بهترین ترکیب و نسبت صفحات و زره حلقۀ فلزی در ساخت این دست آثار بوده اند. آنها همواره از موضوع آزمایش شکل ها، اندازههای صفحات، تعداد سوراخ ها، قطر، هندسه و روش اتصال حلقه ها غافل نبودند. از مهمترین مشخصات زره های دورۀ زمانی یادشده، بهره گیری از صفحات نسبتاً بزرگ و تعداد کمی از ردیف های آنها (3-5 ردیف روی سینه / پشت)، هم پوشانی کوچک صفحات در یک ردیف است.

reconstruction of a persian reinforced bakhter armor from the period of 1540-1650: a comprehensive study

in recent years there has been a growing interest among historians, historical martial artists, reenactors, and those who are interested in eastern culture as well as in persian offensive and defensive weapons to have a more detailed study of armor. the change in the paradigm of defensive weapons throughout western asia (the last quarter of the 15th to the first quarter of the 16th century) has not yet been fully investigated. reconstruction of mail-and-plate armor from a period between 1540-1650 ce is quite challenging as most museums or major private collections do not have a complete set. based on a detailed study of existing sets of joshan armor and several technical assumptions related to the design of this type of armor, the present study tries to reconstruct a fully protective complex of a joshan armor that was worn by a noble persian warrior. the purpose of the following article is to reproduce a persian mail-and-plate armor from a period between 1540-1650 ce in its original size and design with its inherent properties and qualities. different existing sets of this type of armor from museums are studied and compared to different miniatures and literary sources. based on the collected information gained from theoretical and practical research, the article presents a historical armor design and provides advice on the practical reconstruction and production of such a set of armor. armor masters were looking for the best combinations and ratio of plates and mail armor in one set. they were experimenting with the shapes and sizes of plates, the number of holes, diameters, geometry, and method of ring interconnections. characteristic of the armor of this period is rather large plates and a small number of their rows (3-5 rows on the chest/back), a small overlap of the plates in a row, basically only the same standard plates are used, large mail rings (inner diameter about 10 mm).