بررسی و تحلیل شاخصه‌های سفالی میلادتپۀ نیشابور در چشم‌انداز عصر‌آهن خراسان

عصرآهن در میانۀ آسیا و بخش مهمی از آن به نام خراسان، پیونددهندۀ پیش ازتاریخ به حکومت های دوران تاریخی است. این دوره همواره ابهامات و پرسش های فراوانی را داراست؛ به ویژه در خراسان که کمبود مطالعات به شدت احساس می شود. در این منطقه دشت نیشابور به لحاظ باستان شناسی جایگاه ویژه ای دارد و بیشک در شناخت مولفه های فرهنگی عصرآهن منطقه تاثیرگذار است. در پژوهش حاضر میلادتپه که تقریباً در خط القعر و میانۀ دشت نیشابور واقع شده است، به صورت بررسی روش مند نمونه برداری شده است. هدف از این کار به دست آوردن اطلاعاتی است تا با آن بتوان در پیشبرد اهداف بلندمدت تفسیر عصرآهن در خراسان، به ویژه نیشابور استفاده کرد. بر این اساس هدف اصلی شناخت و تبیین فرهنگ های عصرآهنی نیشابور در مقیاس کوچک و در کل منطقۀ خراسان است. در این راستا مهمترین پرسش پژوهش، چگونگی و چرایی عصرآهن در چشم انداز مطالعات اخیر حوزۀ فرهنگی خراسان است. در میلادتپه که سطح آن مسطح و صاف است، در چهارچوب بررسی روشمند نمونه برداری مواد فرهنگی انجام شده تا بتوان در رویکردی تطبیقی با گونه شناسی و طبقه بندی سفال ها، عصرآهن مورد مطالعه قرار گیرد. همچنین با استفاده از الگوی استقراری محوطه و سایر مولفه های استقراری میلادتپه می توان بخشی از ساختارهای ناشناختۀ عصرآهن دشت نیشابور و به تبع آن خراسان را به شکل کاملی وارسی و خوانش نمود. براساس نتایج پژوهش میلادتپه که دارای توالی استقراری در عصرآهن است، در چهارچوب عصرآهن قدیم تا جدید منطقه قابل تفسیر است. مطالعات گونه شناسی سفال نیز نشان از همگونی با چهارچوب تفسیرشده برای عصرآهن جنوب غربی آسیای مرکزی دارد که آن براساس مولفه های فرهنگی محوطۀ یازتپه با نام یاز i تا iii شناخته شده است. به طور کلی در رویکرد تطبیقی، نمونه های میلادتپه قرابت نزدیکی با سنت سفالگری یاز دارد.

investigation and analysis of pottery characteristics of milad tape in neyshabur plain in the perspective of khorasan iron age

the iron age in the middle asia and an important part of it that called khorasan is atransitional period between prehistory and historical period. this period always has manyambiguities and questions; especially in khorasan, where the lack of archaeologicalstudies is strongly felt. in this area, the neyshabur plain has a special position in termsof archeology and is undoubtedly influential in understanding the cultural componentsof the iron age in the region. in the current study, milad tape, which is located almostin the middle of neyshabur plain, was sampled as a systematic survey. the purpose ofthis work is to obtain information that can be used to advance the long-term goals ofinterpreting the iron age in khorasan, especially neyshabur. in this regard, the mostimportant question is how iron age in the perspective of recent studies of khorasancultural field. in milad tape, whose surface is flat and smooth, sampling of culturalmaterials has been carried out in the framework of a systematic survey in order to studythe iron age in a comparative approach with the typology and classification of pottery.also, by using the settlement pattern of the area and other settlement components ofmilad tape, it is possible to fully examine and read part of the unknown structures of theiron age of the neyshabur plain and, accordingly, khorasan. according to the researchresults, milad tape, which has a settlement sequence in the iron age, can be interpretedin the framework of the early to late iron age of the region. pottery typology studies,also show similarity with the central asia iron age, which is known as yaz i to iii basedon the material cultural of yaz depe area. in general, in the comparative approach,milad tape samples are closely related to yaz pottery tradition.