تحلیلی بر الگوی ساختاری مساجد همسان با اقلیم در شهر همدان

معماری بومی و سنتی هر منطقه برگرفته از اقلیم و جغرافیای آن منطقه بوده است و مساجد به عنوان مهم ترین بنای ماندگار اسلام در شهرها و اقلیم های مختلف با حفظ ویژگی های منحصربه فرد خود متناسب با اقلیم هر منطقه در گذر زمان توسعه و دوام یافته اند. بقای ساختار مساجد تاریخی همدان نیز تحت تاثیر شاخص های اقلیمی منطقه بوده و اقلیم ساختار مساجد را طی سالیان متمادی تضمین نموده و امکان همزیستی مسالمت آمیز معماری با محیطزیست و همسازی آن را فراهم کرده است. بر این مبنا، این پرسش قابلیت طرح می یابد که خصوصیات اقلیمی تا چه میزان در فرآیند شکل یابی مساجد تاثیر داشته است؟ به عبارت دیگر، عوامل اقلیمی تا چه اندازه در ایجاد اشکال و فرم های مشابه در ساختمان مساجد همدان موثر واقع شده اند؟ هدف از انجام پژوهش آن است تا با اتکا به منابع مطالعاتی و بررسی های میدانی، شاخص های اقلیمی همدان را در ساختار مساجد بازشناسی کرده تا زمینۀ پاسخگویی به پرسش های مذکور فراهم گردد. با توجه به آنکه کیفیت الگوی ساختاری و مصالح مورد استفاده در مساجد شهر همدان، با توجه به اقلیم کوهپایه ای مرتفع منطقه، دارای مشابهت های فراوان با یکدیگر است، و طراحی همسان با اقلیم در اکثر مساجد این منطقه همانند سایر شهرهای اقلیم کوهپایه ای مرتفع و کوهستانی رعایت شده است؛ در نتیجه با مطالعه و تطبیق معماری و اقلیم می توان میزان تبعیت از اقلیم در معماری این سازه های ارزشمند را دریافت. به منظور شناخت معماری مساجد تاریخی شهر همدان، کلیۀ داده های اسنادی، کتابخانه ای و میدانی در نگاهی جامع بررسی شده تا تاثیرات اقلیم در ساختار معماری مساجد نمایان شود.

an analysis of the structural pattern of mosques matching the climate in hamadan city

the native and traditional architecture of each region has been derived from the climateand geography of that region, and mosques as the most important permanent buildingof islam in different cities and climates have developed and survived over time bymaintaining their unique characteristics in accordance with the climate of each region.the survival of the structure of the historical mosques of hamedan has also beeninfluenced by the climatic indicators of the region and the climate has guaranteed thestructure of the mosques for many years and has provided the possibility of peacefulcoexistence of architecture with the environment and its integration. on this basis,this question can be asked that to what extent did climatic characteristics influence theprocess of forming mosques? in other words, to what extent have climatic factors beeneffective in creating similar shapes and forms in the building of hamedan mosques?its purpose is to recognize hamedan’s climatic indicators in the structure of mosquesby relying on study sources and field surveys to provide a basis for answering thementioned questions .considering that the quality of the structural model and thematerials used in the mosques of hamadan city have many similarities with each otherdue to the high foothill climate of the region ,and the design matching the climatein most of the mosques of this region is similar to other cities of the high foothillclimate and mountainous has been observed, as a result, by studying and comparingarchitecture and climate, the degree of adherence to climate in the architecture ofthese valuable structures can be obtained. in order to understand the architecture ofthe historical mosques of hamadan city, all the documentary, library and field datahave been reviewed in a comprehensive way to reveal the effects of climate on thearchitectural structure of the mosques.