رویکردی نو بر سکه‌های دورۀ آل‌بویه

اصولاً نماد شکل گیری و تثبیت یک حاکمیت سیاسی، ضرب سکه است. حکمرانان شیعی آلبویه، ازجمله حکومت های محلی و منطقه ای گسترۀ جغرافیایی ایران بودند که بعد از تشکیل یک حاکمیت سیاسی به سال 322 ه .ق.، و به تقلید از حکومت های پیشین، مطابق عرف معمول بعد از شکل گیری و ثبات حاکمیت سیاسی سکه هایی را ضرب کردند. به نظر می رسد خاندان آل بویه در روزهای آغازین حکومت برای اعتباربخشی و مشروعیت حاکمیت سیاسی خود برخی از نمادهای خاندان عباسی و قبل آن را در سکه های خود به کار گرفته اند که با گذر زمان و ورود این حاکمیت سیاسی شیعی به دورۀ میانی و پایانی، تمامی نمادهای حکومت های محلی و منطقه ای دیگر از رو و پشت سکه ها حذف شده و به جای آن نمادهایی که نشانگر بینش و تفکر شیعی است، جانشین آن گردید و به تدریج باگذشت زمان این نمادها به مرحله ای از پختگی و کمال هدایت شدند. یک از موضوعات مهم این دوره از تاریخ آلبویه، چرایی ماهیت استفادۀ حاکمان آل بویه از نمادهای شیعی و دوری جستن از نمادهای سایر حکومت های محلی و منطقه ای است. استفاده از شاخص شیعی که نشانگر مرام و اندیشۀ حاکمان سیاسی آل بویه است، خود از موضوعات بسیار مهمی است که پژوهش حاضر را بر آن داشته است تا ضمن پویش و واکاوی در منابع و مصادر تاریخی و تحقیقات و پژوهش های جدید، دلایل و انگیزه ها و بسترهای موجود این تغییروتحول را در سکه های آل بویه تبیین نماید و ماهیت استفاده از این نمادها و چرایی عدم استفاده نماد دیگر و همچنین رشد و تعالی آنها را از سال 322 تا 454 ه .ق.، یک دورۀ 123 ساله را با این پرسش، شاخص های ضرب سکه های فرمانروایان شیعی آل بویه در ایران چیست؟ و چگونگی اقتباسات، ابتکارات و افتراقات آن در قبال سایر مسکوکات را به چالش بکشد. بررسی های اولیه نشان می دهند که خاندان حکومت گر آل بویه همانند سایر خاندان های حکومت گر عصر خود، نخست برای مشروعیت بخشی به نظام تازه تاسیس مجبور بوده اند که از نمادهای بنی عباسی و قبل آن در ضرب سکه هایشان به کار گیرند و باگذشت زمان و تثبیت حاکمیت سیاسی درصدد برآمدند تا نمادهای شیعی و ایرانی را برروی سکه های خود درج نمایند و حاکمیت خود را با ضرب سکه های دینار (طلا) و درهم (نقره) به رخ همگان بکشند.

a new approach on the coins of the albuyeh period

coin minting is basically a symbol of the formation and confirmation of a politicalsovereignty. the shiite rulers of al-boyeh were among the local and regional governmentsof the geographical area of iran, that after the establishment of a political governmentin the year 322 ah and in imitation of the previous governments, according to the usualpractice, coins were minted after the formation and stability of the political government.it seems that in the early days of the rule, the al-buyeh family used some of the symbolsof the abbasid dynasty and before it in their coins to validate and legitimize their politicalrule. that with the passage of time and the entry of this shia political rule into the middleand final period; all the symbols of other local and regional governments have beenremoved from the front and back of the coins and replaced by symbols that show shiitevision and thinking, and gradually with the passage of time, these symbols have reacheda stage of maturity and complete guidance . it is one of the very important topics that thecurrent research has aimed at, in addition to searching and analysing historical sourcesand new researches, to explain the reasons, motivations, and existing platforms for thischange and transformation in the coins of al boyeh. to do and the nature of using thesesymbols and why not using another symbol as well as their growth and excellencefrom 322 to 454 hijri, a period of 123 years with this question; what are the indicatorsof the minting of the coins of the shiite albuyeh rulers in iran? how to challenge itsadaptations, innovations and differences to other coins? preliminary studies show thatthe albuyeh ruling family, like other ruling families of their time, had to first legitimizethe newly established system. they use the symbols of bani-abbas and before that intheir coins and with the passage of time and the establishment of political rule, they triedto include shia and iranian symbols on their coins and their rule by minting dinar coins.(gold) and dirhams (silver) to everyone.