|
|
|
|
برهمکنش الگوی زیستگاهی و نظام آبی دشت‌های رسوبی شوشان بزرگ در دورهٔ روستانشینی پسین؛ خلاصه‌ای از نتیجهٔ یک بررسی زمین‌باستان‌شناختی در خوزستان
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
رشیدیان الناز
|
|
منبع
|
مطالعات باستان شناسي پارسه - 1400 - دوره : 5 - شماره : 15 - صفحه:7 -30
|
|
چکیده
|
زمین باستان شناسی ابزاری توانمند در بازشناسی تعامل چشم انداز طبیعی و فرهنگی یک منطقه است. مهم ترین پرسش در این پژوهش، چگونگی تعامل زیستگاه های دشت شوشان و نظام آبی آن در دورۀ پیش از شهرنشینی بزرگ مقیاس منطقه است. در این مقاله، خلاصه ای از یک بررسی زمین باستان شناختی اخیر ارائه شده که فرضیۀ رایج تاثیر فرهنگی میان رودان (بین النهرین) بر شوشان در تغییر الگوی زیستگاهی در هزاره های پنجم تا دوم پیش ازمیلاد، را به چالش می کشد. این بررسی در دو سطح خُرد و کلان، با کمک صدها رخنمود و پنجاه و یک مغزه، نهشته گذاری جریان های آبی کهن منطقه را بازشناسی کرده و با شواهد باستان شناختی از 10 زیستگاه در شوشان بزرگ تکمیل کرده است. این نمونه های رسوب در آزمایشگاه تجزیه و تحلیل شده و برخی نیز به روش تابش گرمایی تاریخ گذاری شده اند. درنهایت، برهمکنش (تعامل) تغییر مکانی الگوی زیستگاهی و جریان های آبی با کمک نرم افزار gis تحلیل فضایی شده است. نتیجۀ این تحلیل دست کم سه نکته را تایید می کند: نخست، حرکت باختری جریان های آبی شوشان هم زمان با دورۀ روستانشینی پسین؛ دوم، همسویی بی واسطۀ این تغییر نظام آبی و تغییر مکانی الگوی زیستگاهی در سطح خُرد و کلان؛ سوم، تفاوت چشمگیر چشم انداز طبیعی شوشان و میان رودان در این دوره. بدین ترتیب، تاثیر بی واسطۀ چشم انداز طبیعی در تغییر الگوی زیستگاهی شوشان و نیز واکنش فرهنگی به این تغییرات به شکل سازگاری با چشم انداز از دیدگاه کنام سازی و درهم تنیدگی بحث می شود. در پایان بر اهمیت روزافزون بررسی های هدفمند زمین باستان شناختی به ویژه در ایران تاکید شده است. نتیجۀ پژوهش پیشِ رو این گمان را تقویت کرده که نظام آبی این منطقه درطول این دوره بر اثر یک عامل بیرونی از تعادل خارج شده و ارتباط جریان های آبی کهن با یکدیگر در این منطقه را برای مدتی مختل کرده است.
|
|
کلیدواژه
|
شوشان بزرگ، زمین‌باستان‌شناسی، الگوی زیستگاهی، نظام آبی خوزستان، روستانشینی پسین.
|
|
آدرس
|
دانشگاه کنستانس, آلمان
|
|
پست الکترونیکی
|
elnaz.rashidian@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Geoarchaeological Investigations in Southwestern Iran; A Casestudy for the HumanEnvironment Interaction in the Riverine Landscape of Greater Susiana During the Fifth to Second Millennium BCE
|
|
|
|
|
Authors
|
Rashidian Elnaz
|
|
Abstract
|
|
|
Keywords
|
Geoarchaeology ,Greater Susiana ,Riverine Landscape ,Later Village Period ,Early History ,Settlement Patterns.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|