>
Fa   |   Ar   |   En
   تحلیل اثر هندسه بر ویژگی‌های کالبد معمارانۀ سابات‌های ایرانی نمونۀ موردمطالعه: سابات‌های پیوستۀ محلۀ فهادان یزد  
   
نویسنده توکلی شفق ,ناسخیان شهریار ,مرتضایی محبوبه
منبع مطالعات باستان شناسي پارسه - 1397 - دوره : 2 - شماره : 5 - صفحه:77 -94
چکیده    در معماری بومی ایران یکی از اصول طراحی فضاهای شهری مردم واری بوده است. معمار ایرانی همیشه نیازها و خواست های انسان را درنظر می گرفته است. معمار گذشته براساس اقلیم موردنظر فضای معماری را درجهت فراهم کردن آسایش انسان طراحی می کرده است. باتوجه به اینکه از ویژگی های معماری اقلیم گرم وخشک ایران آفتاب سوزان و درجه حرارتی بالاست، یکی از تمهیداتی که معمار گذشته درجهت سایه اندازی در گذرها طراحی و ساخته است، سابات ها هستند. سابات ها ساختارهایی در کوچه ها و گذرها هستند که بخشی از معبر را سرپوشیده کرده و همچنین این عناصر اقلیمی علاوه بر مطلوب ساختن شرایط زیستی، در مقاوم سازی ساختمان های دو طرف گذرها نقش داشته اند. با مطالعه و بررسی پیرامون ساختار کالبدی این عناصر اقلیمیسازه ای می توان بخشی از دانش نهفته شدۀ فراموش شدۀ معماران گذشته ایران را نمایان ساخت و همچنین در شهرسازی امروزی از این عناصر بومی پایدار الگوبرداری کرد و بهره گرفت. بین هندسه و کالبد معماری سابات های محلۀ فهادان یزد، رابطۀ معنی دار و مستقیمی وجود دارد. براساس مرور ادبیات، موضوع این پژوهش و بررسی های انجام گرفته، تاکنون برروی مفهوم سابات به عنوان عنصری اقلیمی، بررسی میزان پایداری آن در گذرها و گونه شناسی در شهرهایی چون اصفهان، یزد، دزفول و شوشتر صورت گرفته است. این نوشتار برای نخستین بار ویژگی های هندسی، معماری سابات های محلۀ فهادان یزد را مورد ارزیابی قرار داده است. پژوهش حاضر براساس هدف، بنیادیکاربردی و به روش استدلال استقرایی داده ها به اثبات رسیده است. گردآوری اطلاعات به شیوۀ کتابخانه ای، میدانی و ترسیمی انجام شده و این مقاله بر آن است تا تاثیر هندسه بر کالبد و شکل معمارانه سابات های محلۀ موردنظر را مورد تحلیل قرار دهد. براساس یافته های این تحقیق آشکار شد که هندسه به عنوان عاملی تاثیرگذار بر کالبد معماری سابات های محلۀ فهادان یزد است. نقشۀ سابات های موردمطالعه از مستطیل کامل ایرانی و یا دیگر نسبت های آن پیروی می کنند. بیشتر سابات های انتخابی در این محله ازلحاظ کشیدگی نقشه درجهت شمالیجنوبی قرار گرفته اند. بیشترین تعداد سابات ها ازلحاظ مکانی در وسط گذر واقع شده اند، همچنین هندسۀ قوس آن ها بیشترین تعداد به صورت مازه دار است.
کلیدواژه معماری بومی ایران، هندسه و تناسبات، سابات‌های پیوسته، محلۀ فهادان یزد.
آدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان, ایران, دانشگاه هنر اصفهان, گروه مرمت ابنیه و بافت‌های تاریخی, ایران, دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان, ایران
 
   Analysis of the Effect of Geometry on Characteristics Architectural of Iranian Awnings (Case Study: the Consecutive Awning of Fahadan Quarter of Yazd)  
   
Authors Mortezaei Mahbobeh ,Tavakoli Shafagh ,Nasekhian Shahriar
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved