تپه قاله‌زیوا: نویافته‌ایی با سفال جی در مریوان

نخستین فصل بررسی های باستان شناسی دشت مریوان توسط دانشگاه بوعلی همدان منجر به شناسایی آثار و محوطه های پیش ازتاریخ زیادی از دوره های پارینه سنگی میانی، فراپارینه سنگی، نوسنگی بی سفال و مس سنگی میانی گردید. نکتۀ جالب درمورد توالی آثار شناسایی شدۀ بررسی های مذکور، وجود یک وقفۀ نسبتاً طولانی بین محوطه های دورۀ نوسنگی قدیم تا دورۀ مس سنگی میانی است. خوشبختانه در بررسی های اخیر انجام گرفته توسط نگارندگان که با مجوز شمارۀ 97102520 از سوی پژوهشگاه میراث فرهنگی انجام شد1، محوطه ایی با نام تپه قاله زیوا در مریوان شناسایی گردید. این تپه در غرب ایران، استان کردستان و در شهرستان مریوان به شکل یک برجستگی کوچک در 1500 متری جنوب غربی روستای شارانی، بخش مرکزی شهرستان مریوان و در میان یک دشت میان کوهی، مجاورت چشمه ای در 100متری شرق جادۀ آسفالته روستای شارانی واقع شده است. این تپه شواهد جالبی از سفال های دورۀ نوسنگی جدید؟ و مس سنگی قدیم (سفال جی) و میانی را دربر دارد. پیدا شدن این گونه های سفالی در دشت مریوان می تواند بسیار موردتوجه بوده و مریوان نیز به مناطق تحت تاثیر این فرهنگ سفالی اضافه گردد. همچنین به دست آمدن چند قطعه سفال شبیه به سفال های گونۀ سراب جدید و متعلق به دورۀ نوسنگی جدید؟ و نیز سفال های دالمایی مربوط به فاز اولیۀ مس سنگی میانی نشان از توالی کامل این محوطه از اواخر هزارۀ ششم و اوایل هزارۀ پنجم ق.م. است که آن را به مناسب ترین گزینه برای پر کردن وقفۀ فرهنگی توالی اواخر دورۀ نوسنگی و اوایل مس سنگی دشت مریوان تبدیل کرده است. بنابراین آن گونه که از شواهد سفالی مشخص است، تپۀ قاله زیوا ازجمله تپه های پیش ازتاریخِ نه تنها مریوان، بلکه کل منطقه است که شواهد هر سه دورۀ نوسنگی جدید؟، مس سنگی قدیم و فاز ابتدایی دورۀ مس سنگی میانی را دارا است و لایه نگاری آن می تواند بسیاری از ابهامات گاه نگاری اواخر دورۀ نوسنگی و اوایل مس سنگی منطقه را پاسخگو باشد.