بررسی مقایسه‌ای تاثیر آموزش بر اساس نظریه‌های فرانظری و رفتار برنامه‌ریزی شده بر میزان مصرف شیر و لبنیات در میان دانشجویان

مقدمه: شیر و لبنیات به عنوان مواد غذایی، بسیار مفید هستند. به طوریکه استفاده از آن ها تاثیر قابل توجهی بر سلامت دارد. به نظر می رسد نظریه های فراتئوری و رفتار برنامه ریزی شده به عنوان یک چهارچوب مفهومی، برای درک فرایند رفتار بهداشتی در ارتقاء رفتار تغذیه ای سالم در دانشجویان موثر باشند. این تحقیق با هدف تعیین تاثیر نظریه های فراتئوری و رفتار برنامه ریزی شده در ارتقا دادن سطح رفتار تغذیه ای سالم در دانشجویان، با تاکید بر مصرف شیر و لبنیات انجام گشت.روش کار : تحقیق حاضر یک پژوهش نیمه تجربی است. در این بررسی مداخله ای 300 نفر دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان به روش در دسترس بودن وارد تحقیق شدند و آنها به دو گروه (نظریه های فراتئوری و نه رفتار برنامه ریزی شده) بر اساس قرعه تقسیم کردند. در هر گروه، پنج جلسه آموزش به روش سخنرانی، پرسش و پاسخ، بحث گروهی و با توجه به مراحل و سازه های این نظریه ها برگزار شدند. ابزار تحقیق شامل: پرسشنامه مشخصات دموگرافیک و یادآمد میزان مصرف شیر و لبنیات بود. داده های این پژوهش با استفاده از آمار توصیفی-استنباطی (تی مستقل و تی زوجی) مشخص گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماریspss ویرایش 16 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که میزان مصرف شیر و لبنیات در هر دو گروه بعد از مداخله به طور معنا داری افزایش یافته است (0.001>p). همچنین میزان مصرف شیر و لبنیات در گروه مداخله بر اساس نظریه فراتئوری به طور معناداری بیشتر از میزان مصرف شیر و لبنیات در گروه مداخله بر اساس نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده بود(0.002=p).نتیجه گیری: به کارگیری نظریه های فراتئوری و رفتار برنامه ریزی شده و آموزش براساس آنها، روش مناسبی برای طراحی مداخلات جهت افزایش میزان مصرف شیر و لبنیات در میان دانشجویان می باشد؛ به گونه ای که تاثیر کاربرد نظریه فراتئوری بیشتر از نظریه رفتار برنامه ریزی شده است.

Comparative study of the effect of education on the basis of the transtheoretical model and the theory of planned behavior on milk and dairy consumption in students

Introduction:Milk and dairy products are very useful as a food. So that their use has a significant effect on health. It seems that the transtheoretical model and theory of planned behavior are effective as a conceptual framework for understanding the process of health behavior in promoting healthy eating habits in students. The purpose of this study was to compare the effect of the transtheoretical model and the theory of planned behavior on promoting healthy eating habits in students with an emphasis on milk and dairy consumption.Methods and Materials:In this quasi experimental study, 300 students of Islamic Azad University of Shirvan Branch were selected by convenience sampling and divided into two groups (the trans theoretical model group and the theory of planned behavior group) based on the lottery. In each group, five sessions of education were conducted using lecture, question and answer and group discussion, and according to the stages of these theories. The research instrument was a demographic and amount of milk and dairy intakes (by 24hour and previous 7 days recall) questionnaire.Results:The results showed that milk and dairy consumption significantly increased in both groups after intervention (p <0.05). Also, milk and dairy consumption in intervention group based on transtheoretical model was significantly higher than milk and dairy consumption in the intervention group based on the theory of planned behavior (p <0.05).Conclusion:Applying the transtheoretical model and the theory of planned behavior and training on the basis of them is a suitable method for designing interventions to increase milk and dairy consumption among students. Also the effect of the application of transtheoretical model is more than the theory of planned behavior.