تحلیل محتوایی مفاهیم شیعی در اشعار محتشم کاشانی

محتشم کاشانی از‌جمله شاعران پارسی ‌گو است که در سدۀ دهم هم‌زمان با تشکیل حکومت صفوی، در شهر کاشان به دنیا آمد و بیشتر عمر او مصادف با سلطنت شاه طهماسب، دومین پادشاه سلسلۀ صفوی بود که شاعران را از مدح پادشاهان منع و به سرودن اشعار در منقبت ائمۀ اطهار تشویق می‌کرد. نویسندگان مقاله برآنند تا مفاهیم و شعائر شیعی را از خلال اشعار این شاعر که در موقعیت‌ها و مناسبت‌های مختلف سروده شده است با ابیات مربوطه مشخص کنند و به این ترتیب به روش تحلیلی - توصیفی، ظهور و بروز فرهنگ و مفاهیم شیعی را در شعرهای او  نشان دهند. اشعاری که در زنده نگه‌داشتن و ترویج مفاهیم شیعی، از‌جمله واقعۀ عاشورا در بین مخاطبان و خوانندگان آن در طی سالیان متمادی نقش بسزایی دارد، عناوینی مانند برقراری مجالس روضه خوانی و سیه پوشی در ایام محرم و صفر برای بزرگداشت واقعۀ عاشورا، سرودن اشعار مرثیه در رثای سالار شهیدان، مدح و منقبت ائمۀ اطهار و یادکرد فرقۀ منسوب به شیعه که همگی نشان از عشق و علاقۀ شاعر، حاکمان و مردم عصر وی به مذهب تشیع دارد که در آن زمان به‌تازگی به تدبیر و تلاش شاه اسماعیل اول صفوی در سراسر ایران پهناور به‌عنوان مذهب رسمی کشور اعلام شده‌ بود.