تحلیل طرح‌ واره‌های حجمی در سروده‌های نیما یوشیج

زبان ‌شناسی شناختی، رویکردی در مطالعه زبان است که به بررسی رابطۀ میان زبان انسان، ذهن او و تجارب اجتماعی و فیزیکی او می‌پردازد. در علوم شناختی برای توجیه مفهوم‌سازی استعاره از طرح‌واره‌ها استفاده می‌شود که غالباً تصوری‌اند؛ یعنی براساس مفاهیم بنیادین ذهن ما شکل می‌گیرند و برای توصیف موضوعات انتزاعی و اندیشیدن استفاده می‌شود. بر این اساس، انسان تجربیات خود را از جهان خارج به‌صورت مجموعه‌ای از ساخت‌های مفهومی و زبانی در ذهن انبار می‌کند و به خارج در قالب کلام و نوشتار تراوش می‌دهد. حال این پرسش پیش می‌آید که جهان ذهنی نیما چه تاثیری در شکل‌گیری طرح واره‌های تصوری حجمی در شعر او داشته است؟ به بیان دیگر، طرح واره‌های تصوری حجمی شعر نیما چه مبنا و منبعی دارند و از کجا سرچشمه می‌گیرند؟ پژوهش حاضر می‌کوشد، ضمن بررسی طرح واره‌های تصوری حجمی در شعر نیما، با رویکرد زبان‌شناسی شناختی و معناشناختی به‌عنوان زیرمجموعۀ آن، به این سوال پاسخ داده و با توجه به رویکرد مدنظر تصویری جامع از طرح‌واره‌های تصوری شعر نیما به دست دهد. تحقیق حاضر، پژوهشی نظری، توصیفی – تحلیلی است که بر پایۀ مطالعات کتابخانه‌ای انجام‌شده است. نتایج حاکی از آن است که نیما به دلیل نامساعد بودن شرایط و احوالش، خواستار رهایی و نجات یافتن از آن اوضاع بود که می‌تواند سرچشمۀ کاربرد طرح‌ وارۀ حجمی در اشعارش باشد.