تحلیل ایدئولوژی شناختی رمان «جزیرۀ سرگردانی» بر اساس انگارۀ استعارۀ مفهومی

ایدئولوژی ‌شناختی استعاری یکی از عمده رویکردهای مطالعاتی تئون وندایک (1995) است. او معتقد است که ایدئولوژی، نظامی از باورها و انگیزه ها است. این نظام در حقیقت صورتی اجتماعی و کارکردی شناختی دارد. ازآنجاکه ایدئولوژی به دلیل ماهیت پدیداری و ساختار معنایی، نیازمند ظهور و بروز خاص است؛ در شاکله ای از نظام استعاری می گنجد. استعاره لزوماً یکی از مهمترین پدیده های معنایی محسوب می شود که از پیکرۀ ابزاری صرفاً بلاغی خارج‌شده و نقش بازنمایی مفاهیم ذهنی انسان را ایفا می کند. استعاره اصولاً حقیقتی مدرکانۀ زبانی است که به‌طور پنهان، گسترهای از افکار و فرآیندهای تجربی زیستی بشر را به همراه دارد. این مقاله با تکیه بر مفاهیم علمی و با روش مطالعۀ کتابخانه‌ای به شیوۀ تحلیلی درون‌متنی، رمان «جزیرۀ سرگردانی» سیمین دانشور را بررسی کرده است و در پی جویی این مسئلۀ علمی است که استعاره های مفهومی این رمان با چه کیفیت و در چه قالب کارکردی ظهور یافته اند؟ به طورکلی یافته های این پژوهش نشان داد که استعاره های رمان جزیرۀ سرگردانی با کارکردهایی در قالب‌های شباهت‌آفرینی، تمثیل ‌شدگی، کنایه‌اندیشی و ساختار تلمیحی و گاه با ابعاد روان ادراکی برجسته‌سازی و آشنازدایی متبلور شده‌اند.

Cognitive-metaphorical representation of the novel Wandering Island based on the idea of conceptual metaphor

Metaphorical ideology is one of the main study approaches of Theon Van Dyke (year of publication). He believes that ideology is a system of beliefs and motives. This system has a social and cognitive function. Since ideology, due to its phenomenal nature and semantic structure, requires a special emergence and development; it fits into a form of metaphorical system. Metaphor is necessarily considered as one of the most important semantic phenomena, which is removed from the body of a mere rhetorical tool and plays the role of representing human mental concepts. Metaphor is basically a documentary truth of language that secretly carries a range of human thoughts and experientialbiological processes. This article, relying on scientific concepts and with the method of library study in an intext analytical way, has examined the novel &Wandering Island& by Simin Daneshvar and in pursuit of this scientific question: what quality and functional form have the conceptual metaphors of this novel emerged? In general, the findings of this research showed that the metaphors of the “Wandering Island” novel have crystallized with functions in the forms of similitude, allegorization, irony, and suggestive structure, and sometimes with psychoperceptual aspects of highlighting and defamiliarization.