سنایی و استفاده از بارگاه آسمان برای بیان اندیشه‌های عرفانی در دیوان

پس از پذیرش اسلام و وجود آیاتی که در آن به ملکوت آسمان ها اشاره‌شده است، توجه به بارگاه آسمان در نزد ایرانیان بیشتر شد؛ به‌گونه‌ای که نویسندگان، شاعران و عارفان از آن برای مضمون‌پردازی استفاده کردند و به‌دفعات از آسمان و مضامین مربوط به آن در آثارشان بهره جستند. روشن است که برای فهم بهتر مفاهیم ابیات، آگاهی از مضامین علمی مورد توجه شاعران در دوره‌های گوناگون شعری اهمیت بسیار زیادی دارد. یکی از شاعران نام‌آشنای ادب فارسی حکیم، سنایی است که با آگاهی از دانش نجوم، آن را در خدمت اندیشه های عرفانی قرار داد. وی از دانش آسمان و نجوم به شکل گسترده در اشعارش بهره جست و به دلیل گرایش های عرفانی که داشت، گاهی از این دانش برای انتقال مفاهیم عرفانی سود برد. در این تحقیق که به روش تحلیلی است ضمن بررسی سیر پیدایش دانش نجوم و بازخورد آن در برخی از متون عرفانی، نشان داده‌شده است که سنایی در این دانش تبحر داشته و از آن در سرودن اشعارش در دیوان بهره برده است.

Sanai and the use of the court of heaven to express mystical thoughts in Divan

After the acceptance of Islam and the existence of verses in which the kingdom of the heavens is mentioned, the attention of the heavenly court increased among the Iranians in a way that writers, poets, and mystics used it for thematic purposes and often used the sky and related themes in their works. It is clear that in order to better understand the meanings of the verses, it is very important to know the scientific themes of the poets in different poetic periods. One of the wellknown poets of Persian literature is Hakim Sanaei, who, with the knowledge of astronomy, used it in the service of mystical ideas. He made extensive use of the knowledge of the sky and astronomy in his poems, and because of his mystical tendencies, he sometimes used this knowledge to convey mystical concepts. In this analytical research, while examining the emergence of astronomical knowledge and its feedback in some mystical texts, it has been shown that Sanai is proficient in this knowledge and has used it in composing his poems in Divan