نمادشناسی حیوانات در سعادت‌نامه و ساقی‌نامه با تکیه بر کهن‌الگوی یونگ

از زبان نمادین به عنوان یک مکتب ادبی یاد می‌شود. این‌ زبان در ادبیّات نه‌تنها‌ برای‌ فرار از واقع‌گرایی، بلکه به‌ عنوان وسیله‌ای راه‌گشا برای دست‌یابی به واقعیّت‌های هستی به ‌کار گرفته‌ شده‌‌ است‌. از آن‌جا که نمادها بیان‌گر حالات روانی خاصّی از انسان هستند، با تاویل و تفسیر آن‌ها در آثار ادبی، می توان به جهان‌بینی شاعر و نویسنده‌ اثر دست یافت. ساقی‌نامه‌ ظهوری ‌ترشیزی و سعادت‌نامه‌ نظام‌الدّین استرآبادی از جمله آثاری هستند که تحقیقات کافی در مورد آن‌ها صورت نگرفته و بسیاری از زوایای ارزشمند آن‌ها پنهان مانده است. این مقاله با هدف بررسی نمادهای حیوانی در دو اثر فوق مورد ارزیابی قرار گرفته و پس از استخراج و بررسی آن‌ها در دو اثر مورد اشاره، این نتیجه به ‌دست آمد که استرآبادی و ظهوری شناخت عمیق و دقیقی از انگاره‌های کهن‌الگویی به‌خصوص انگاره‌های نمادین داشته و آن‌ها را با استفاده از عنصرخیال در اشعار خود به‌طور ویژه‌ای به‌کار برده‌اند. همچنین به ‌نظر می‌رسد، معانی به‌کار رفته از نمادهای حیوانی در این دو اثر بسیار به هم نزدیک هستند. نتیجه‌ مطرح شده به‌روش کتابخانه‌ای و به ‌شیوه‌ تحلیلی توصیفی بیان شده است.

Animal Symbolism in Sadatnameh and Saghinameh Based on Jungian Archetype*

Symbolic language is considered as a type of literary school. This language in literature is not only used to escape realism, but it is also used as a facilitating means to achieve realities of the cosmos. Since symbols determine humans’ special mental states, they lead to recognize poets’ or authors’ ideologies through interpreting literary works. Saghinameh Zohoori Torshizi and Sadatnameh Nezamoddin Asterabadi are examples of works that are not yet studied upon sufficiently; thus, many of their valuable features are still unknown. This study intended to investigate animal symbolism in both of the aforementioned works. After studying and analysis, findings show that Astarabadi and Zohoori possessed a deep and precise knowledge of archetypes especially symbolic archetypes and had used them through elements of imagination in their poems in a special way. It seems meanings in these two works are very close to each other. The results are presented via library research and analytical descriptive methodology.